ՀԱՅՈՑ ՎՇՏԻ ԱՊՐԻԼԸ

1915 թվական... Տարեթիվ, որն այսօր անհնար է արտասանել առանց ցավի։ Արևմտահայությունը թուրք բարբարոսների ձեռքով սրի մատնվեց։ Մեկ ու կես միլիոն հայ բնաջնջվեց սեփական բնօրրանում, իսկ մահից հրաշքով փրկվածները սփռվեցին աշխարհով մեկ։

Ամեն տարի ապրիլի 24-ին աշխարհի բոլոր ծայրերում բնակվող հայերը հարգում են Մեծ եղեռնի զոհերի հիշատակը։ Չորս տարի հետո հայոց ցեղասպանության 100 տարին է, բայց առայսօր աշխարհը վերջնականապես դեռ չի ճանաչել մարդկության պատմության ընթացքում գործված առաջին մեծ ոճիը՝ Հայոց ցեղասպանությունը։ Թուրքական իշխանությունները շարունակ ժխտում են իրենց նախորդների կողմից իրականացված ոճրագործությունը, հնարավոր ու անհնարին ամեն ինչ անում, որպեսզի խանգարեն աշխարհի այլ երկրների՝ ճանաչելու ցեղասպանությունը։
«Ներեցեք մեզ, հայեր» ակցիայի մասնակից թուրք պատգամավոր Օսման Օսցելիկը ընդունում է հայերի ցեղասպանությունը և գտնում, որ հայկական հարցը ներողությունով փակվող հարց չէ: Ազգ է ոչնչացվել, ո՞վ պետք է դրա պատասխանը տա: Իսկ նրա շատ հայրենակիցներ հայտարարում են, թե մեղավորը հայերն են, և այդ ամենն իրենք են հորինել:

Այսօր ցեղասպանությունը ճանաչել են աշխարհի մի շարք պետություններ ու միջազգային կազմակերպություններ: Այն 1965 թ. պաշտոնապես առաջինն ընդունել է Ուրուգվայը: Թուքիայի կողմից հայ ժողովրդի նկատմամբ իրականացված ցեղասպանությունը ճանաչել ու դատապարտել են Ռուսաստանը, Կանադան, Արգենտինան, Ֆրանսիան, Բելգիան, Իտալիան, Շվեդիան, Շվեյցարիան, Գերմանիան, Լիտվան, Հունաստանը, Սլովակիան, այլ երկրներ, ինչպես նաև ԱՄՆ 43 նահանգ: Սակայն բազմաթիվ միջազգային կառույցներ ու պետություններ արդարության աչքերին նայում են միայն իրենց երկրի շահերի դիրքերից, չցանկանալով, «նեղացնել» իրենց բարեկամ Թուրքիային։

ԱՄՆ հայկական համայնքը նախագահ Բարաք Օբամայից պահանջում էր կատարել սեփական խոստումն ու արտասանել «ցեղասպանություն» բառը, սակայն, այս անգամ էլ նա դրժեց խոստումը։ Այնուամենայնիվ, հուսանք, որ շուրջ մեկդարյա պատմություն ունեցող ոճրագործությունը ի վերջո աշխարհը կճանաչի։ Եթե այս երկրային կյանքում նավթը շատ բան է որոշում, ապա Աստծո առաջ բոլորս համահավասար ենք:

ԵՎԳԵՆՅԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
ԱրՊՀ ուսանողուհի

ՑԱՎԸ ՀՈԳԻ Է ԿԵՂԵՔՈՒՄ

Ամեն մարդ պիտի ուսումնասիրի իր երկրի պատմությունը: Դրանով նա սկսում է իրեն իր երկրի հերոսական անցյալի տերը համարել, համոզվել, որ իր հայրենիքն անզուգական է, անկրկնելի: Որքան մարդ շատ է իմանում հայրենիքի մասին, այնքան մեծ սեր է զգում նրա նկատմամբ։

«Հայրենիքը կարող է լինել փոքր, ժողովուրդը՝ աղքատ, կենցաղն ու ապրելակերպը՝ խեղճ, բայց այն շատ քաղցր է: Հարցրու հայրենասեր հային, թե կարո՞ղ է արդյոք աշխարհում որևէ սար ավելի գեղեցիկ լինել, քան Երևանի առջև ամեն օր հառնող Արարատը, կարո՞ղ են աշխարհում որևէ լճի ջրերն այնքան պարզ, վճիտ ու քաղցրահամ լինել, որքան Սևանի ջրերը...»։ Հայրենիքը միայն հողն ու քարը չէ, նաև այդ հողին ու քարին շաղախված դարերն ու մշակույթն են՝ գիրը, երգը, կոթողը... Բայց, ցավոք, դեռևս հնարավոր չէ մեր աշխարհասփյուռ ժողովրդին հավաքել նույն երկնքի տակ, պահել այն մթնոլորտի մեջ, որ լիցքավորվում է Արարատից, դարերից ու մագաղաթներից, Էջմիածնի, Գանձասարի վանքերից, Ծիծեռնակաբերդի հավերժ կրակից, հնից, նորից, ողջ նորամանուկ Հայաստանից, մեր երազներից, մեր հավատից...

1915 թվական... Տեղահանվածների անծայր քարավանը ծածկել էր տեսադաշտը... Բոկոտն ցնցոտիածածկ, սովալլուկ ու ցավատանջ մանուկների խեղդված հեծկլտոց, ուժասպառ ծերերի ախոթքի մրմունջ, ցամաքած ստինքներով երեխամայրերի նվաղուն հառաչ... Այրվող եկեղեցիներ ու ծխացող շեներ... Քարերով ջախջախված հանճարեղ գլուխներ, վհատումի, սոսկման մեջ գետը նետվող կույսեր, խաբված ու զինաթափ արված հայդուկներ: Ու զոհե՜ր, զոհե՜ր, զոհե՜ր՝ քարակոծ, ջրախեղդ, խոշտանգված, պղծված...

Բարբարոսի ձեռքով զոհվեց մեկևկես միլիոն հայ, սակայն դրանով նրանց չհաջողվեց փակել հայոց հարցը, չկտրեցին հայոց տոհմածառի դարավոր բունը... Զոհերի մորթված երազները բարձրացան երկինք՝ այնտեղ նո՜ր կյանք առնելու՝ ողջ տիեզերական բարձունքից հիշողության ու վրեժի տեսքով իշխելու:
Դեռ գալու է վրեժի ու հատուցման ժամը, հայ նահատակների երազներն իջնելու են երկնքից: Դեր Զորի անապատների անթաղ դիերի կմախքաշեղջերի վրա կանգեցվելու է աշխարհի ամենաբարձր հուշարձանը...

Օտարության մեջ, երբ հանդիպում են երկու հայ, նրանք մեկ է, երեքով են, նրանց արանքում աննկատ տեղավորվում է Հայրենիքը:
ԳԱՅԱՆԵ ՍԵՎՈՒՄՅԱՆ
ԱրՊՀ ուսանողուհի

--------------------------------------------------------

ԽՄԲԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ։ Մեծ եղեռնի զոհերի հիշատակը պատշաճ հարգած կլինենք, եթե հզոր ու բարեկեցիկ երկիր կառուցենք, հայն իրեն իր երկրի տերը զգա և այլևս չարտագաղթի սեփական հայրենիքից... Թույլերին խղճում են միայն, իսկ անհուսալի թույլերին՝ նաև արհամարհում։ Երբ համընդհանուր հարգանքի արժանանանք, այնժամ առանց մեր խնդրանքի ու առանց մեր լոբբինգի աշխարհը կճանաչի Հայոց Ցեղասպանությունը...