Հուլիսի 1-ին Ստեփանակերտում Արցախի մի շարք հասարակական կազմակերպություններ (ՀԿ) կլոր սեղան էին կազմակերպել, որի ժամանակ ընդունվել է երկու տասնյակից ավելի այդ կազմակերպությունների հայտարարությունը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների նախագահների հունիսի 26-ին ընդունած համատեղ հայտարարության կապակցությամբ։
Արցախի ՀԿ-ների հայտարարության մեջ մասնավորապես ասվում է, որ «ԱՄՆ, ՌԴ և Ֆրանսիայի նախագահների հիշյալ հայտարարությունը փաստորեն հաստատում է այն դրույթները, որոնք ընկած են «մադրիդյան սկզբունքների» հիմքում, և դրանք, ինչպես մինչ այդ բազմիցս հայտարարել ենք, չեն կարող կյանքի կոչվել»։
Հայտարարության հեղինակներն իրենց մտահոգությունն են հայտնել ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող այդ երկրների կողմից միանման հակամարտություններում կիրառվող երկակի ստանդարտների կապակցությամբ, դա անվանելով ոչ միայն անարդար, այլև անբարոյական։ Արցախի ՀԿ-ների ներկայացուցիչները գտնում են, որ կարգավորմանը միտված վերոհիշյալ սկզբունքները չեն կարող իրագործվել նաև այն պատճառով, որ Ադրբեջանի կողմից պետականորեն տարվող հայատյացության քաղաքականությունը ԼՂՀ բնակչության մեջ ոչ մի կասկած չի թողնում այդ երկրի ղեկավարության հանցավոր նկրտումների վերաբերյալ։
«Մենք չենք վստահում ոչ մի խաղաղարար բանակի, որովհետև բավականին փորձ ենք ձեռք բերել ոչ միայն սեփական նորագույն պատմությունից, այլև վերջին տարիներին տարածաշրջանում և աշխարհում կատարվող իրադարձություններից»,- ասված է նամակում, որը ստորագրել են ԼՂՀ հասարակական կազմակերպությունների խորհրդի մի շարք անդամներ ու ՀԿ-ների ղեկավարներ։
«Նոր էջ» թերթի խմբագրի այն հարցին, թե ինչու այդ կամ նման հայտարարությամբ առաջին հերթին չեն դիմում հենց հայ իշխանություններին, ՀՀ նախագահին, որոնց վարած «փայլուն դիվանագիտության» արդյունք են «մադրիդյան սկզբունքներն» ու երեք գերտերությունների նախագահների նախորդ և վերջին այս հայտարարությունները, Ժաննա Կրիկորովան պատասխանեց, թե՝ թող մեր իշխանությունները զբաղվեն երկրի տնտեսական և այլ խնդիրներով, իսկ մենք՝ քաղաքական...
Մտքերի փոխանակման ժամանակ կլոր սեղանին մասնակցողներից մեկն էլ այն տեսակետը հայտնեց, թե՝ «ավելի լավ է, որ Ղարաբաղը չի մասնակցում բանակցություններին. դա մեզ մանևրելու հնարավորություն է տալիս։ Եթե Հայաստանը ստիպված լինի մեզ համար անընդունելի փաստաթուղթ ստորագրել, մենք կմերժենք, իսկ ՀՀ նախագահն արդարանալու տեղ կունենա՝ տեսնո՞ւմ եք, Ղարաբաղի ժողովուրդը չի ընդունում դա...»։
Միջոցառման կազմակերպիչները վրդոված էին, որ աշխարհը հայկական կողմին օկուպանտ է համարում, որ երեք նախագահների հայտարարության մեջ ներառված բոլոր կետերը մեր դեմ են... Իսկ որ հենց հայ դիվանագետը, ՀՀ նախկին արտգործնախարար Վ. Օսկանյանն է հայ իրականության մեջ առաջինը գործածել «օկուպացված տարածքներ» կապակցությունը, որ դեռևս տարիներ առաջ է Սերժ Սարգսյանը հայտարարել, թե «Աղդամը մեր հայրենիքը չէ», որ ՌԴ-ի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի նախագահների հայտարարության համար հիմք են ծառայել Հայաստանի ղեկավարության կողմից հավանության արժանացած նույն այդ «մադրիդյան սկզբունքները», դա այնքան էլ չէր մտահոգում միջոցառման կազմակերպիչներին։
Մեր բազմադարյա պատմության ընթացքում սեփական դժբախտությունների ու ողբերգությունների համար մենք շարունակ մեղավորներ ենք փնտրել մեր սահմաններից այնկողմ, մինչդեռ գրեթե միշտ իրական մեղավորները եղել են հենց Հայաստանի ներսում, մեր մեջ։ Այդ «ավանդույթը» շարունակվում է նաև այսօր, երբ ադրբեջանա-ղարաբաղյան պատերազմում Արցախի ժողովրդի, հայ ժողովրդի տարած հաղթանակը հայ երկչոտ ու ապաշնորհ դիվանագիտությունն անշեղորեն տանում է պարտության ուղիով, և վերջին 20 տարում հայ իշխանավորները եթե մի բան արել ու անում են, դա այն է միայն, որ անսասան պահեն սեփական աթոռն ու բազմապատկեն ձեռքբերած նյութականը...
Եվ այսպես, հերթական նամակը հղվեց «ռուսաց թագավորին»։ Հուսանք, որ գերտերությունների ղեկավարները համապատասխան դասեր կքաղեն այդ հայտարարությունից, և նրանց երրորդ կամ չորրորդ համատեղ հայտարարությունները կլինեն բազմաչարչար հայ ժողովրդի օգտին...
«ՆԷ»
