Օրեր առաջ «Ասպարեզ» օրաթերթում տպագրվել է Հրաչ Հովհաննիսյանի ««Մեր սկաուտը ձեր զարթոնքին վնաս չէ՞» կամ զրպարտում են սկաուտական շարժման գործունեությունը» հոդվածը, որը եզրափակվում է այս տողերով. ««Ասպարեզ» օրաթերթը պատրաստ է լսել նաեւ մյուս կողմի պարզաբանումները»: Քանի որ արդեն 3-րդ օրն է իմ ուղարկած պատասխանն անարձագանք է մնացել, ստիպված այն ուղարկում եմ «Նոր էջ»-ին։
Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչո՞ւ «Նոր էջ» կայքում տպագրված «Մեր սկաուտը ձեր «Զարթոնքին» վնաս չէ՞» հոդվածին արձագանքել է «Ասպարեզ» թերթը: Համոզված եմ, որ «Նոր էջի» խմբագիրը՝ գրող, հրապարակախոս Վարդգես Օվյանը, լինելով բարեպաշտ մարդ եւ Արցախի փորձառու խմբագիրներից մեկը, անպայման կտպագրեր «հակառակ կողմի» տեսակետը: Կամ էլ՝ հոդվածը կարող էին տպագրել Արցախում հրատարակվող ցանկացած թերթում, որ հնարավորություն ընձեռվեր կողմերին իրական բանավեճ ծավալելու, այլ ոչ թե նման լուրջ թեման վերածել շոուի, ինչպես հիմա է կատարվում:
Զարմանալի է նաեւ, որ թեկուզ Հ. Հովհաննիսյանը հոդվածի մեկնաբանությունների շարքում խոստովանել է, որ «Ասպարեզ» թերթում «Նոր էջ» վեբ-կայքի հղումը ճիշտ չէ գրված, բայց առ այսօր այն ուղղված չէ: Ես հակված չեմ այն մտքին, որ դիտավորյալ է դա կատարվել, բայց փաստը մնում է փաստ, որ ընթերցողները հնարավորություն չունեն կարդալու իմ հոդվածը: Ի դեպ, հոդվածը տպագրվել է նաեւ ՀՅ Դաշնակցության Արցախի Կենտրոնական Կոմիտեի պաշտոնաթերթ «Ապառաժ» թերթում:
Հաջորդ զարմանքս վերաբերում է «Ասպարեզ» թերթում իմ հոդվածի վերնագրի աղավաղմանը. ոչ թե՝ «Մեր սկաուտը ձեր զարթոնքին վնաս չէ՞», ինչպես գրել եք, այլ՝ «Մեր սկաուտը ձեր «Զարթոնքին» վնաս չէ՞»: Կարծում եմ՝ սովարական «զարթոնք» բառի եւ Արցախի հանրակրթական դպրոցներում 2006 թ. սեպտեմբերի 1-ից գործող ազգային «Զարթոնք» մանկապատանեկան դպրոցական կազմակերպության միջեւ ահռելի տարբերություն կա:
Եւ, վերջապես, «Ասպարեզ» թերթում ինձ ներկայացված է որպես ԼՂՀ կառավարության Ազգային փոքրամասնությունների եւ կրոնի հարցերի բաժնի վարիչ: Ես աշխատում եմ ԼՂՀ կառավարության աշխատակազմի ազգային փոքրամասնությունների եւ կրոնի հարցերի բաժնի վարիչ, բայց որպես հոդվածագիր հանդես եմ եկել «Աշոտ Սարգսյան» ստորագրությամբ: Անհամեստություն չլինի գրելը, Հայաստանում (ՀՀ եւ ԼՂՀ) ինձ գիտեն որպես հասարակական-քաղաքական գործիչ, այլ ոչ թե ազգային փոքրամասնությունների եւ կրոնի հարցերով զբաղվող բաժնի վարիչ:
Հավելեմ նաեւ, որ 1991թ. դեկտեմբերի 28-ից մինչեւ 2000թ. հուլիսի 5-ը եղել եմ ԼՂՀ ԳԽ եւ ԼՂՀ ԱԺ առաջին եւ երկրորդ գումարումների պատգամավոր, ԼՂՀ ԱԺ Մարդու իրավունքների եւ ազգային փոքրամասնությունների հանձնաժողովի նախագահ, ավելի քան երեք տարի աշխատել եմ «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության «Ակունք» թերթում, որպես խմբագրի տեղակալ:
«Ասպարեզ» թերթում գրված է.« 2013 թվականի հունիսի 1-ին ԼՂՀ կառավարության Ազգային փոքրամասնությունների եւ կրոնի հարցերի բաժնի վարիչ Աշոտ Սարգսյանը «Նոր էջ» թերթի վեբ-կայքի միջոցով «Մեր սկաուտը ձեր զարթոնքին վնաս չէ՞» հոդվածում, ըստ «Հայկի սերունդ» երիտասարդական հասարակական կազմակերպության փոխնախագահ Վլադիմիր Գրիգորյանի, տարածել է կեղծ տեղեկատվություն «Հայկի Սերունդ» ԵՀԿ «Հայորդիներ» սկաուտական բաժանմունքի գործունեության վերաբերյալ՝ դրանով իսկ վիրավորելով կազմակերպության ու նրա շուրջ 200 անդամների պատիվն ու արժանապատվությունը:
Փոխտնօրենը հայտնում է նաեւ, որ «Հայկի Սերունդ» ԵՀԿ «Հայորդիներ» սկաուտական բաժանմունքը հիմնվել է կազմակերպության վարչության որոշմամբ, 2010թ. օգոստոսին՝ ստանալով ԼՂՀ Նախագահի հովանավորությունը ու իր գործելաոճով ոչնչով չի տարբերվում «Հայկի Սերունդ» ԵՀԿ կանոնադրական նպատակներից ու խնդիրներից. «Դրական գնահատելով՝ «Հայորդիներ» սկաուտական բաժանմունքի 2010-2012թթ. գործունեությունը եւ արձագանքելով այն դրական տեղաշարժին, որը տեսանելի է սկաուտական դասընթացներին հաճախող երեխանների մոտ, բաժանմունքի ծնողական խորհուրդը նախաձեռնել ու նախապատրաստել է նամակ-դիմում՝ ուղղված Արցախի Հանրապետության Նախագահին (նամակի տակ ստորագրել է՝ 98 ծնող), խնդրելով նպաստել, աջակցել սկաուտական շարժումն ամբողջ հանրապետությունում տարածելու խնդրին: Դիմումին ի պատասխան՝ մենք հանդիպում ենք ունեցել ԼՂՀ կրթության ու գիտության նախարար Ս. Ասրյանի հետ, որից հետո, ուսումնասիրելով այն ուսումնական ձեռնարկը, որով առաջնորդվում են սկաուտական պատասխանատուները, գրավոր պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որպես պիլոտային ծրագիր սկաուտական դասընթացները սկսել մայրաքաղաքի դպրոցներից որեւէ մեկում, որի հաջող ընթացքի դեպքում արդեն քննարկել նրա տարածման հեռանկարները»:
Ինչպես նշում է պրն. Գեւորգյանը (պետք է լինի՝ Գրիգորյան - հեղ.), այս ամենից հետո քաղաքապետարանի կրթության բաժնի պետ Կ. Մարգարյանի գրավոր համաձայնությամբ իրենք ներկայացել են մայրաքաղաքի թիվ 7 դպրոց ու ստացել դպրոցի ղեկավարության պատրաստակամությունը՝ աջակցելու իրենց նախաձեռնությանը. «Որոշեցինք, որպես հաջորդ քայլ, հանդիպել 2-8 դասարանների ծնողական խորհուրդների ղեկավարների հետ…»:
Հիմա ներկայացնենք մեր պարզաբանումները. Առաջին. ի՞նչ է նշանակում՝ «ստանալով ԼՂՀ նախագահի հովանավորությունը» կամ՝ «բաժանմունքի ծնողական խորհուրդը նախաձեռնել ու նախապատրաստել է նամակ-դիմում՝ ուղղված Արցախի Հանրապետության Նախագահին (նամակի տակ ստորագրել է՝ 98 ծնող), խնդրելով նպաստել, աջակցել սկաուտական շարժումն ամբողջ հանրապետությունում տարածելու խնդրին»:
«Հայկի սերունդ» ԵՀԿ փոխնախագահ Վլադիմիր Գրիգորյանին՝ որպես իրավաբան, պետք է հայտնի լինի, որ հասարակական կազմակերպությունը կամ դրա ստորաբաժանումը, այս կամ այն գործառույթ իրականացնելու համար պարտադիր չէ, որ ստանա ԼՂՀ նախագահի հովանավորությունը, այլ պետք է առաջնորդվի «Հասարակական կազմակերպությունների մասին» ԼՂՀ օրենքներով եւ իր կանոնադրությամբ: ԼՂՀ նախագահը օրենքների կատարման երաշխավորն է, ոչ թե հովանավորը:
Երկրորդ. ճշտված տեղեկության համաձայն, ԼՂՀ կրթության ու գիտության նախարար Ս. Ասրյանի հետ «Հայկի Սերունդ» ԵՀԿ «Հայորդիներ» սկաուտական բաժանմունքը գրավոր պայմանավորվածություն ձեռք չի բերել, իսկ Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի կրթության բաժնի պետ Կ. Մարգարյանից ես անձամբ եմ տեղեկացել, որ այդ հարցի շուրջ եղել է միայն ԼՂՀ կրթության եւ գիտության նախարարի հեռախոսազանգը. ոչ մի գրավոր համաձայնություն չի եղել:
Փաստորեն «Հայկի սերունդ» ԵՀԿ հասարակական կազմակերպության փոխնախագահ Վլադիմիր Գրիգորյանը միտումնավոր կերպով խեղաթյուրված է ներկայացրել ԼՂՀ կրթության ու գիտության նախարար Ս. Ասրյանի եւ Ստեփանակերտի քաղաքապետարանի կրթության բաժնի պետ Կ. Մարգարյանի հետ «պայմանավորվածությունները»:
Հոդվածում ես նշել եմ, որ «մեզ համար մտահոգիչ է այն հանգամանքը, որ նրանք (սկաուտները) ուզում են մեր դպրոցահասակ երեխաներին եւ պատանիներին կտրել ազգային-հոգեւոր արմատներից եւ դաստիարակել աշխարհաքաղաքացիության ոգով»: «Ասպարեզ»-ում զետեղված հոդվածի վերաբերյալ մեկնաբանությունների սյունակում Հարություն Սարոյանը գրել է ՀԱՍԿ-ի նպատակի մասին. «Աջակցել հայ երիտասարդի զարգացմանը, հասնելու համար նրա՝ որպես անհատի, քաղաքացու եւ ազգային ու միջազգային հանրությունների պատասխանատու անդամի, ֆիզիկական, մտավոր, հասարակական ու հոգեւոր ներուժի բացահայտմանը»... Ի՞նչ ասել է «միջազգային հանրությունների պատասխանատու անդամ»: Արդյո՞ք դա նույն աշխարհաքաղաքացիությունը (կոսմոպոլիտիզմը) չէ, որի մասին Գարեգին Նժդեհը գրել է. «Տգիտությունը, եսականությունը եւ աշխարհաքաղաքացիությունը - ահա երեքը հայրենասիրության անհաշտ թշնամիներից»:
Դրան ի պատասխան «Հայկի սերունդ» ԵՀԿ փոխնախագահ Վ. Գրիգորյանը արձագանքել է. «Մի հատ կարող ես ասել, թե ի՞նչ կապ ունի ՀԱՍԿ-ը, scout.am կայքը Արցախի «Հայորդիներ» Սկաուտական շարժման հետ»: Ստացվում է՝ պարոն Գրիգորյանը համաձայն է, որ Հայաստանի ազգային սկաուտական կազմակերպությունը մատաղ սերնդին դաստիարակում է աշխարհաքաղաքացիության ոգով, այսինքն՝ ունի այլ նպատակ, իսկ Արցախի «Հայորդիներ» Սկաուտական շարժումը՝ այլ: Զավեշտական է:
Ինձ համար մտահոգիչ են նաեւ Իրանից հրավիրված, խմբապետի աստիճան ունեցող փորձառու սկաուտ՝ Ռուբիկ Սարդարյանի մեկնաբանությունները: Պարոնը գրում է. «…Կարծում եմ հոդվածը բխում է ինչ-որ անհատական ու տգիտության հիմքերից ու չունի որեւէ փաստացի բնույթ: Խորհուրդ կտայի պրն. Սարգսյանին եթե իրոք մտահոգված է այս հարցով կապնվի սփյուռքում եղած սկաուտական տարբեր կազմակերպությունների հետ ու իր գիտելիքները հայ սկաուտական շարժման մասին զարգացնի ու եթե հանկարծ էլի իր իմացածից ու դատողությունից չի հրաժարվում դիմի Հայաստանի Ազգային Անվտանգության կոմիտեին ու իր փաստերը ներկայացնի, որպեսզի «կանխվի դավադրություններ» որոնք ավելի քան 100 տարի կատարվում է եւ ըստ Պրն. Աշոտ Սարգսյանի ազգային անվտանգության մարմինները կամ քնած են կամ էլ սպասում էին պրն. Աշոտյանի պարզաբանումներին ու հայտնաբերություններին: Իսկապես ամոթ է Արցախի պաշտոնյայի համար նման անմակարդակ ու թեթեւ մոտեցումը նոր սերունդի դաստիարակության ուղղությամբ»:
Նախ՝ պարոնին խորհուրդ կտայի մինչեւ այս կամ այն մարդու մասին որեւէ բան գրելը, գոնե որոշ տեղեկություններ իմանալ նրա մասին, մի քիչ խորհել, որ կրքերն ու ցասումը չխանգարեն բանականությանը (չէ՞ որ «սկաուտը հնազանդ է, օգնում է ուրիշներին, բոլորին բարեկամ է, եւ վերջապես՝ բարեկիրթ է»), հակառակ դեպքում չէր գրի, թե՝ «հոդվածը բխում է ինչ-որ անհատական ու տգիտության հիմքերից» կամ էլ պրն. Աշոտյանին (ՀՀ ԿԳ նախարար) հանգիստ կթողներ:
Խմբապետի աստիճան ունեցող փորձառու սկաուտ՝ Ռ. Սարդարյանը ինձ դասեր տալու փոխարեն լավ կաներ, որ ժամանակին՝ Արցախյան պատերազմից առաջ, Իրանից գար եւ իր գիտելիքներով ու հմտություններով ինձ օգներ, որ Երեւանից ու Շահումյանից զենքեր եւ զինամթերքներ տեղափոխեինք (անվտանգ տեղափոխման պատասխանատուն ես էի) Արցախ, օգներ եւ մասնակցեր զինված ջոկատներ ստեղծելու հայրենանվեր աշխատանքին: Արցախյան պատերազմի ժամանակ ո՞ւր էիք, 100 տարվա փորձառությամբ հայ սկաուտներ:
Ռ. Սարդարյանին լրացուցիչ հայտնում եմ, որ քաջածանոթ եմ համաշխարհային սկաուտական շարժմանը: Գիտեմ եւ խորհել եմ, թե ինչո՞ւ է սկաուտիզմի հիմնադիր Ռոբերտ Սթիվենսոն Սմիթ Բեյդըն Փաուելը (Անգլիական բանակի գնդապետ) 1910-ին Անգլիայի թագավոր Էդուարդ VII արքայի խորհրդով անցել թոշակի եւ արքայի հովանավորությամբ ու անմիջական օգնությամբ մի քանի տարիների ընթացքում սկաուտականությունը տարածել ամբողջ աշխարհում: Հետագայում Երրորդ միջազգային սկաուտական բանակման ընթացքում Ուելսյան արքայազնը Ռոբերտ Բեյդըն Փաուելին շնորհել է Հիլվելլյան Լորդի տիտղոս:
Մի հետաքրքիր հանգամանք եւս. Աշխարհի 217 երկրներում կան սկաուտական կազմակերպություններ, անդամների թիվը 38 միլիոն է: Հայաստանի Ազգային Սկաուտական Շարժում (ՀԱՍԿ) 1997 թ. անդամակցել է Սկատւոտական Շարժման Միջազգային Կազմակերպությանը: Բայց արի ու տես, որ Արցախում այդ միջազգային հզոր կազմակերպությունը ներկայանում է որպես «Հայկի Սերունդ» ԵՀԿ-ի մի փոքրիկ բաժանմունք: Մեկնաբանությունը թողնում եմ ընթերցողին:
Հայաստանում (ՀՀ եւ ԼՂՀ) օրենսդրությամբ նոր սերնդի դաստիարակությամբ չեն կարող զբաղվել միջազգային այս կամ այն կազմակերպությունները, մասնավորապես Արցախում՝ «Հայկի սերունդի» «Հայորդիներ» սկաուտական բաժանմունքը, քանի որ այն պետության պարտականությունն է իր քաղաքացիների առջեւ` ապահովելու անձի լիարժեք զարգացումն ու ինքնադրսեւորումը:
ԱՇՈՏ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
| 
