Արցախցու համար Երևանում ու երբեմն սփյուռքում հնչող «Ղարաբաղը ազատագրեցինք», նորաստեղծ երգերում հոլովվող «Ղարաբաղը ետ բերենք...» և նման արտահայտությունները ինչ-որ տեղ իրենց մեջ վիրավորանք են պարունակում։ Խնդիրն այն է, որ Արցախը երբեք Նախիջևան չի՛ եղել և չէ՛։ Եթե խորհրդային տարիներին Ադրբեջանի հետ սահման չունեցող Նախիջևանը Հայկական ԽՍՀ-ի քթի տակ մեկ-երկու տասնամյակում հայաթափվել է, ապա Արցախում հայ բնակչությունը մշտապես գերակշռություն է ունեցել։ Մինչխորհրդային տարիներին հայերը կազմում էին բնակչության 90-95 տոկոսը, իսկ արցախյան շարժման նախօրյակին՝ շուրջ 70 տոկոսը։
Խորհրդային տարիներին, համենայն դեպս, Արցախի մարզային ռադիոյով հնչում էին հայկական ժողովրդական, ազգագրական երգեր, անգամ Անդրանիկի մասին «Ինչպես արծիվ սավառնում ես...» հանրահայտ երգն էր հնչում, Ստեփանակերտի պետդրամթատրոնը պարբերաբար հայերեն ներկայացումներ էր բեմադրում և հյուրախաղեր ունենում Հայաստանում, Ադրբեջանի հայաբնակ շրջաններում, Վրաստանում և այլուր, Ստեփանակերտի 11 միջնակարգ դպրոցներից 8-ը հայկական էր, 2-ը՝ ռուսական և միայն մեկը՝ ադրբեջանական և այլն։
Ու այսօր հայտարերել, թե «Ղարաբաղը ազատագրել ենք», մեղմ ասած, այնքան էլ ճիշտ չէ։ Արցախը ոտքի է ելել Հայաստանին միանալու համար, որի համար Ադրբեջանը պատերազմ է սկսել՝ ղարաբաղցիներին «սումգայիթի», «բաքվի» օրինակով դաս տալու և Արցախը լրիվությամբ հայաթափելու համար, բայց արդյունքում՝ կորցրել է ազերաբնակ մի քանի բնակավայրերն ու 7 շրջանները, որոնք պատմականորեն հայկական հողեր են... Չմոռանանք նաև, որ Արցախը պատերազմում հաղթել է ոչ միայն իր զավակների, այլև հայաստանցի հազարավոր հայորդիների, սփյուռքի մեր հայրենակիցների կյանքի ու արյան գնով։
Այս խմբագրականը գրելու առիթը Երևանում Վահան Շիրխանյանի տված մամլո ասուլիսն է, որտեղ վերջինս խոսելով այն մասին, թե պետք է հասնենք նրան, որպեսզի Նախիջևանը այսուհետ Հայաստանի մաս հայտարարվի, հետո ասել է, որ այդ գաղափարը պետք չէ ավելորդ ուտոպիստական համարել։ «20 տարի առաջ մեզ համար ուտոպիա էր Ղարաբաղի ազատագրումը»,- եզրափակել էր նա։
Ես կիսում եմ ադրբեջանա-ղարաբաղյան պատերազմի մասնակից ընկերոջս վրդովմունքը. «Դրանով մի կողմից մեզ են վիրավորում, որովհետև մենք երբեք Ադրբեջանին կուլ գնացած չենք եղել, միայն սովետական քարտեզով ենք Ադրբեջանին պատկանել, ապրել ենք մեր հայկական կյանքով։ Մյուս կողմից՝ նրանց ենք «ռևերանս անում»՝ հասկացնելով, որ իբր նրանցն ենք եղել... Դիվանագիտորեն ևս դա սխալ քայլ է՝ դրանով ազերիներին ու աշխարհին ասում ենք, որ Հայաստանը եկել ու մեզ ազատագրել է։ Հենց նման սխալ և անհիմն արտահայտությունների պատճառով է, որ Ադրբեջանի ջանքերով աշխարհը Հայաստանին համարում է «ագրեսոր», որը եկել, «օկուպացրել է Ադրբեջանի տարածքի 20 տոկոսը»։
Հաճախ ենք գերագնահատում թուրքական դիվանագիտությունը, մինչդեռ նրանց դիվանագիտությունը ոչ այնքան ուժեղ է, որքան մերն է թույլ, խղճուկ ու գետնաքարշ։ Եվ մեր այդ դիվանագիտության «մեծագույն ջանքերով է», որ այսօր Ղարաբաղյան խնդրում ունենալով պատերազմի դաշտում տարած հաղթանակ, պատմական, իրավական քաղաքական հաղթաթղթեր, խայտառակ պարտվում ենք դիվանագիտական դաշտում։ Սա է ցավալին ու սրանում է մեր բոլոր ձախորդությունների հիմնական պատճառը։
ՎԱՐԴԳԵՍ ՕՎՅԱՆ
Մեր թերթի nor-ej.do.am կայքից բացի գործում է նաև
nor-ej.blogspot.com
բլոգ-կայքը։ Այնտեղ տեղադրել ենք «Նոր էջ» թերթի
արխիվն ու Լեոյի «Անյալից» հուշագրությունն
ամբողջությամբ՝ առանց կրճատումների։
Կարող եք ծանոթանալ նաև այլ կայք-բլոգների՝
vardgesovyan.blogspot.com
vazgenovyan.blogspot.com
nohanjanyan.blogspot.com
grakanej.blogspot.com
|
