Դեռևս 3 տարի առաջ Հայաստանում միջնակարգ դպրոցները ճյուղավորվեցին 2 օղակի՝ հիմնական և ավագ դպրոցների: Ավագ դպրոցի ստեղծումը նպատակ ուներ սերտացնել դպրոց – ԲՈՒՀ կապը, շրջանավարտին առանց կրկնուսույցի օգնության նախապատրաստել մասնագիտության ընտրությանն ու ԲՈՒՀ ընդունվելուն: Իսկ 10-ամյա կրթությունը 12-ամյայով փոխարինելը ուսումնական ծրագրերը թեթևացնելու նպատակ էր հետապնդում:

Գաղափարն արտաքնապես բավական գեղեցիկ ու հետաքրքիր էր թվում, մանավանդ, որ խոստանում էին բարձրացնել դպրոցի և ուսուցչի հեղինակությունը: Սակայն դպրոցի գիտակներն արագ կանխագուշակեցին, որ ծրագիրն ապագա չունի, քանի որ ժառանգված է օտար գաղափարախոսությունից:

Ի՞նչ տեղի ունեցավ։ Նախ ավագ դպրոցներում խոստացված փոքր խտության փոխարեն դասարանի աշակերտների թիվը հասավ 30-35-ի, որը չի կարող ապահովել որակյալ կրթություն, հատկապես հոսքային դասարաններում:

Ապա հիմնական դպրոցից ավագ դպրոց մեկնած աշակերտների մի մասը դարձավ անկառավարելի՝ փորձելով ինքնահաստատվել նոր միջավայրում: Իսկ վարքի ցածր կանոններ ունեցող դասարաններում առավել ևս անհնար է ստեղծել որակյալ ուսումնական գործընթաց:

12-ամյա ուսուցման դասագրքերն առավել ևս խճճեցին իրավիճակը, քանի որ հեղինակները շատ հեռու էին կանգնած դպրոցից: Նրանք լուրջ վտանգեցին պարտաճանաչ աշակերտի առողջությունը, կարճ ժամանակում նրան հեռացրին կրթությունից: Իսկ չափահաս մարդկանցից որևէ մեկը փորձե՞լ է 7 անգամ 45 րոպե անշարժ նստել փայտե աթոռին: Եթե դա որևէ մեկը պատկերեցնի, ապա կհասկանա, թե ինչն է օտարացնում երեխային դպրոցից՝ դասաժամերի տևողութունը, ծանր ուսումնական գործընթացը, անհասկանալի դասագրքերը, գուցե նաև այլ պատճառներ, որոնց արդյունքում տարիների ընթացքում երեխայի համար կրթություն ստանալը դառնում է ծանր պարտականություն, խլում մանկության ու պատանեկության ուրախ զգացողությունները:

Շատերը դրա պակասը փնտրում են համակարգչային խաղերի ու հետաքրքիր ծանոթություների մեջ, որոնք աշակերտին աստիճանաբար հեռացնում են դպրոցից, գրքից, սովորելու ցանկությունից:

Կրթության գործի կարկառուն դեմքերը առանց երկար մտածելու որդեգրեցին «օտար խաղերը», որին պատրաստ չէր անգամ ավելի զարգացած Ռուսաստանը:

Իսկ ո՞վ պետք է պատասխան տա այն սերնդին, որից նրանք խլել են ամենաթանկ արժեքը՝ ԺԱՄԱՆԱԿԸ…

ԻՍԿՈՒՀԻ ԴԱԼԼԱՔՅԱՆ

Երևանի Սիամանթոյի անվան դպրոցի փոխտնօրեն