Գլխավոր » ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ ԲԱՐՔԵՐ
ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ ԲԱՐՔԵՐ
20:49
«ԱրՊՀ-ում թագավորում է ձևի և բովանդակության հակասության կոնֆլիկտը։ Պետհամալսարանի ստեղծման առաջին իսկ օրից ինձ մտահոգում է մի հարց. արդյո՞ք բուհի պրոֆեսորադասախոսական, ուսումնաօժանդական և նյութատեխնիկական կազմը կարո՞ղ են նրա ղեկավարների կողմից առաջադրված ռազմավարական հիմնախնդիրների իրականացումն ապահովել։ 

Ցավոք, դեպքերի զարգացումը ամրապնդել է մտավախություններս (նկատի ունեմ խորհրդային ժառանգության վատթարագույն տարրերը՝ կաշառակերությունը, ձևամոլությունը, կամայականությունը և այլն)։ Անգամ պատերազմող և տնտեսության վերականգման փուլում գտնվող պետության համար մի շարք կարևորագույն մասնագիտությունների ընդունելության և ուսուցման ընթացքում տեղի են ունենում արտառոց, նույնիսկ հանցավոր երևույթներ։ 

Շնորհալի ու մարզային նվաճումներ ունեցողներ դիմորդները «անհասկալի» կերպով ստանում են ավելի ցածր թվանշաններ, քան նրանց ակնհայտորեն այդ և մի շարք մյուս կարևոր չափանիշներով զիջող մրցակիցները։ Մի շարք մասնագիտությունների գծով այդպես էլ չհաջողվեց ապահովել մասնագիտական և նյութատեխնիկական բազա։ Ցավոք, պատկան և այլ պաշտոնական մարմինները պարարտ հող են ստեղծել այդ երևույթների տարածման համար։ Այդ իսկ պատճառով, չնայած աղմկարար դեպքերի շարանին, որոնցից մի քանիսը լուսաբանվել են ԶԼՄ-ներում, օրենքով պատժվեցին միայն հաշվված մարդիկ։ 

Ոչ մի պատասխանատու պաշտոն զբաղեցնող անձ պատասխատվություն չկրեց պաշտոնի չարաշահման, միջոցներն աննպատակասլաց ծախսելու, ենթակաների հետ անօրեն գործարքների մեջ մտնելու և այլ անօրինություների համար։ Թեպետ բուհի յուրաքանչյուր ղեկավարի պաշտոնից հեռանալուց հետո շրջում էին խոսակցություններ նրանց կողմից խոշոր չափով ֆինանսական միջոցներ վատնելու և շորթելու, աստղաբաշխական չափերով կաշառքներ վերցնելու մասին։

Ընդ որում, վերացվում է ձնաբլրի լոկ գագաթը, հիմքը և բուրգն ամբողջությամբ մնում է նույնը։ Խոսքս բուհի ստորաբաժանումների ղեկավարների մասին է։ Կարծես թե նրանց համար չկա ոչ պետություն, ոչ օրենք, ոչ էլ հանրային շահ։ Կարելի է լավ հարաբերություններ հաստատել նոր ղեկավարի հետ և լավ հարաբերություններ պահպանել համապատասխան պաշտոնյայի կամ այլ կարգի «պետքական» մարդկանց հետ, և դու ստորաբաժանման հետ կարող ես վարվել ինչպես քո սեփականության հետ։ Սա դարձավ վերջիններիս գործելակերպի ունիվերսալ ալգորիթմը։ 

Ինչպես չհիշենք քրիստոնեական «նոր գինի հին տիկերի մեջ չեն լցնում» արտահայտությունը, և փաստենք, որ կրթական ոլորտում կատարվել է տրամագծորեն հակառակը։ Բացվել են մի շարք մոդայիկ բաժիններ։ Ցավալի է, որ ամեն անգամ այդ մասնագիտությունների գծով ընդունվում և թողարկվում են տասնյակ մասնագետներ, սակայն թե՛ կառավարման ոլորտի ներկայացուցիչները, թե՛ մասնավոր սեկտորի ներկայացուցիչները անընդհատ բողոքում են որակյալ կադրերի պակասից։ 

Ցավոք, իր բարձրության վրա չի գտնվում երրորդ սեկտորը՝ ոչ պետական կազմակերպությունները և քաղաքացիական հասրակության մյուս ինստիտուտները, ինչպես նաև ԶԼՄ-ները, որոնք, կարծես թե լռակյաց համաձայնությամբ տաբու են հաստատել որոշ պաշտոնյանների և նրանց հետ կապված անօրինությունների լուսաբանման հարցում։ Իսկ որոշ ԶԼՄ-ներ էլ փաստորեն դարձել են ԱրՊՀ վարչակազմի «կցորդը»։

     * * *
Քիչ չեն այն դասխոսներն ու ուսանողները, ովքեր դժգոհ են Արցախի պետական համալսարանի ներկայիս իրավիճակից։ «Կիրառարական մաթեմատիկա և ինֆորմատիկա» բաժինը գերազանցությամբ ավարտած Սերգեյ Ավանեսյանը, որը պետության հովանավորությամբ ուսումը պիտի շարունակի Մոսկվայի պետական համալսարանում, գտնում է, որը համալսարանի ղեկավարության ամենամեծ արատը իշխող անտարբերությունն է։ ԱրՊՀ ղեկավարությունն ավելի շատ ուշադրություն է դարձնում քանակի վրա, քան որակի, ինչը սարսափելի երևույթ է։
 
ԱրՊՀ նախկին դասախոս Հայկ Խանումյանը մի շարք խնդիրներից զատ առանձնացնում է դրանցից մի քանիսը՝ դասավանդման հին մեթոբանությունը, բիզնեսի ու կրթական համակարգի թույլ համագործակցությունը և Արցախի համար խիստ անհրաժեշտ մասանագիտությունների թույլ վիճակում գտնվելը (կամ ընդհանրապես դրանց բացակայությունը). «Ես երկու տարի առաջ եմ ավարտել համալսարանը, և այդ երկու տարիների ընթացքում գիտության ու դասավանդման մեթոդաբանության մեջ շատ բան է փոփոխվել, ուստի ստիպված եմ լինում հետևել աշխարհում գիտության ասպարեզում տեղի ունեցող փոփոխություններին, սակայն մեր դասախոսներից շատերը տասը, նույնիսկ քսան տարի առաջ եղած դասավանդման եղանակներն են օգտագործում։ Համալսարանում պրոյեկտորներ կան, որոնց վրա լայն շերտով փոշի է նստել։ Մի խոսքով՝ մեր դասախոսները վերապատրաստման խիստ կարիք ունեն»։ 

Երկրորդը, բիզնեսի ու կրթական ոլորտներում տեղի ունեցող համագործակցությունը տալիս են իրենց օգտակար պտուղները։ Օրինակ, «Ինսթիգեյթ» ծրագրավորման ընկերության կողմից Ստեփանակերտում ուսումնական կենտրոնի բացումը հնարավորություն է տվել, որ «Կիրառական մաթեմատիկա և ինֆորմատիկա» բաժնի վերջին կուրսի ուսանողները մեկ տարվա ընթացքում ավելի շատ գիտելիքներ են ձեռք բերել, քան բուհական 4 տարիների ընթացքում։ ԱրՊՀ-ն ավարտելուց հետո տվյալ կուրսի ուսանղներից հինգ հոգի «Ինսթիգեյթում» կունենան միջինից բարձր աշխատավարձով աշխատատեղեր, որոնք կսկսեն աշխատել հունիսից։ Նման երևույթը Արցախում՝ ավարտել բուհն ու միանգամից ըստ մասնագիտության միջինից բարձր աշխատավարձով աշխատատեղ ունենեալ, ուղղակի երանություն է։ Դրական արդյունքներն ակնհայտ են։ Մեր երկիրը պետք է ձգտի որքան հնարավոր է շատ գործարարներ հրավիրել ու նման նախաձեռնություններ իրականացնել։ 

 Արցախը ագրարային երկիր է և այդ ոլորտի համար մասնագետների սու կարիք ունի։ Բայց դժվար թե 2008 թ. Հայաստանի Պետական ագրարային համալսարանի մասնաճյուղի բացումը Ստեփանակերտում շատ բան է տվել այդ ոլորտին։ Մինչ 2008 թ. գործում էր ԱրՊՀ գյուղատնտեսության ֆակուլտետը, իսկ հայաստանյան համալսարանի մասնաճյուղի բացման նպատակն էր որակյան կադրեր պատրաստելը, ինչը, ավաղ, դեռ չի ստացվում։

 Արցախում հիմնական աշխատատեղեր են ծառայում ուժային կառույցները՝ ՊԲ-ն և ՆԳՆ, բայց համապատասխան կրթություն ստանալու համար հարկավոր է հասնել Հայաստան և երբեմն էլ նրա սահմաններից դուրս։ Իսկ դրանց փոխարեն ստեղծվում են մի շարք մոդայիկ մասնագիտություններ, որոնց անհրաժեշտությունը չկա։

Այս ամենից բացի, բուհն իր վրա սերունդ դաստիարակելու գործառույթ պիտի վերցնի։ Նման ֆունկցիային մեծ չափով խանգարում են ծնողների կողմից կատարվող միջամտություններն ու միջնորդությունները՝ ուսանողի ուսման գոծընթացում։ Հենց այնպես չէ, որ անգլիացի սոցիոլոգ Սպենսերը դաստիարակության գործում ամենամեծ տեղը հատկացնում է ինքնազարգացմանը։

Հ. ՂԱԶԱՐՅԱՆ

Որոնում

Օրացույց

«  Հունիս 2011  »
ԵրկԵրեքՉորՀինգՈրբՇբթԿիր
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930

Արխիվ