ԱՄՆ-ի Կալիֆոռնիա նահանգի սենատը ձայների գերակշիռ մեծամասնությամբ ընդունել է պատգամավոր Մայք Գեթոյի նախաձեռնած AJR 32 բանաձևը, որը Արցախի ժողովրդին խրախուսում է շարունակել իբրև ազատ ու անկախ պետություն զարգանալու իր ջանքերը: Ինչպես նաև պաշտոնապես կոչ է հղում ԱՄՆ-ի Կոնգրեսին ու նախագահին՝ սատարելու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ինքնորոշմանը և ժողովրդավարական անկախությանը:

Կալիֆոռնիան հինգերորդ նահանգն է, որ ճանաչել է Արցախի անկախությունը: Մինչ այդ ճանաչել են Մասաչուսեթս, Ռոդ Այլենդ, Մեն և Լուիզիանա նահանգները:

*  *  * 

ԱՄՆ Կալիֆոռնիա նահանգը ընդունել է բանաձեւ, որով ճանաչում է ԼՂՀ անկախությունը եւ Արցախի ժողովրդին խրախուսում է շարունակել իբրև ազատ ու անկախ պետություն զարգանալու իր ջանքերը: Կալիֆոռնիան արդեն ԱՄՆ հինգերորդ նահանգն է, որ ճանաչել է Արցախի անկախությունը:

Շատերն այս կապակցությամբ կասեն, որ նահանգային մակարդակով ճանաչումը իրավական լուրջ հետեւանքներ չի կարող ունենալ: Խոշոր հաշվով, գուցեեւ այդպես է, սակայն անհնար է բացառել այս ակտի քաղաքական նշանակությունը: Ո՞րն է այն:

ԼՂՀ անկախությունը ձեռք է բերվել երկարատեւ ու համառ պայքարի, հաղթական պատերազմի արդյունքում եւ լիովին համարժեք է եղել համաշխարհային զարգացումների տրամաբանությանը: Այն իր արժեքով ունի ոչ միայն հայկական, այլեւ համաշխարհային նշանակություն: Ընդ որում, այս արժեքը աշխարհն ավելի լավ է հասկացել, քան հայությունը, որը խոշոր հաշվով այդպես էլ չի հավատացել իր հաղթանակին:

Ավելին, հայերը վախեցել են իրենց հաղթանակից եւ փորձել ազատվել դրանից: Հայաստանում քաղաքական իմաստության գագաթնակետը դարձել է «փոխզիջումը» եւ միջազգային իրավունքի շուրջ դեմագոգիան: Հաղթանակը մսխվել է ամենայն դաժանությամբ, վերածվելով ներքին ռազբորկաների, «իշխանության ու քվոտաների իրավունքի» միջոցի:

Այս ամենի արդյունքում, հաղթանակը դրվել է կայսրության տրամադրության տակ, որի դեմ պատերազմում էր ձեռք բերվել ԼՂՀ անկախությունը: Կայսրություն, որը երբեք չի ներելու այդ հաղթանակը, քանի որ այն ձեռք էր բերվել առանց իր օգնության, ավելին՝ իր դեմ: Չի ներելու, քանի որ այդ հաղթանակը ջարդել էր նրա գլխավոր առասպելը՝ «հայերի փրկիչը»:

Ինչպես միշտ, հաղթում է առասպելը, սակայն հայերի պարագայում կրկին պարտադրվեց օտարի առասպելը: Հայկական իրականությունն ուզուրպացրած «իստեբլիշմենտը»՝ քաղաքական բախտախնդիրները, հանցագործներն ու կուսակցական փերեզակներն այլ բանի ընդունակ չէին, քան պատսպարվել օտար առասպելի մեջ՝ սեփական դիրքերը պահպանելու համար:

Ղարաբաղի հաղթանակը համարժեք էր համաշխարհային զարգացումների տրամաբանությանը, եւ առայժմ չի կորցրել իր այդ արժեքը: Զուր չէ, որ միջազգային շահագրգիռ կողմերը խոստովանում են, որ Ղարաբաղի խնդիրն առանձնահատուկ է եւ նման չէ այլ հակամարտությունների: Եւ դա բացարձակ ճշմարտություն է, քանի որ Ղարաբաղի պայքարը քաղաքակրթական գլոբալ գործընթացի մաս է:

Ներկայում ԼՂՀ-ն, որքան էլ տարօրինակ հնչի, Հարավային Կովկասի միակ անկախ պետությունն է, եւ չնայած հայկական երկու պետությունների ղեկավարության անհամարժեքությանը, այս հանգամանքը լուրջ նշանակություն ունի ապագա զարգացումներում: Բանն այն է, որ Ղարաբաղի հարցը կարող է «լուծվել» միայն տարածաշրջանի ապագա տրանսֆորմացիաների ու վերաձեւումների համատեքստում, որում Ղարաբաղն ունենալու է վճռորոշ գործառույթ:

Այս առումով, ԼՂՀ միջազգային չճանաչվածությունն ինքնին իր մեջ որոշակի քաղաքական պոտենցիալ է պարունակում, քանի որ կան գործընթացներ, որոնք «ճանաչվածները» չեն կարող իրականացնել, նկատի առնելով նրանց միջազգային զանազան պարտավորվածությունները եւ կաշկանդվածությունը:

Սակայն, այդ գործառույթների իրականացման համար անհրաժեշտ է «մասնակի ճանաչում», այն էլ համաշխարհային առաջատար գերտերության կողմից: Եվ այդ խնդիրը լուծում են նահանգների համապատասխան բանաձեւերը, որոնք այդ տեսակետից ավելի մեծ քաղաքական ու աշխարհքաղաքական արժեք ունեն, քան ճանաչված պետությունների ճանաչումները:

Այսպիսով, Նահանգները նախանշում է ապագա գործընթացների տրամաբանությունը:
Նահանգների այս ճանաչումներն իսկական պատիժ են հայկական «իստեբլիշմենտի» համար, որը հույս ուներ հանձնել երկրի ինքնիշխանությունն ու արժանապատվությունը եւ հանգիստ վայելել կյանքը օտարի հովանու ներքո: Հանգիստ կյանք չի լինելու, եւ խաղադրույքը չափազանց մեծ է՝ կամ հայերը համարժեք կլինեն նոր զարգացումներին, կամ հրաժեշտ կտան պատմությանը որպես քաղաքական ազգ: Սա է պատմության ու քաղաքականության դաժան, բայց ճշմարիտ տրամաբանությունը: 

Lragir.am

«ՆԷ»-Ի ԿՈՂՄԻՑ։ ՀՀ այսպես կոչված ԱԳ փափկաթշիկ ղեկավարը ողջունելով ԱՄՆ Կալիֆոռնիայի Սենատի որոշումը` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության ճանաչման վերաբերյալ, հավելել է. «Որքան Ադրբեջանը կշարունակի խոչընդոտել ղարաբաղյան հիմնախնդրի հանգուցալուծմանն ուղղված Հայաստանի և եռանախագահների ջանքերը, այնքան նորանոր համանման որոշումներ ու բանաձևեր կարելի է ակնկալել, որոնք ճանապարհ կհարթեն դեպի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության միջազգային ճանաչում»։

Երևի նման տխմարություն կարող է հեղինակել միայն հարկատուների գումարները լափող, պորտաբույծ նման գերատեսչությունը։ Նալբանդյան կոչվող այս արարածն իր տհաս վերնախավով հերթական անգամ խայտառակում է մի ողջ երկրի ու ժողովրդի։ Մի՞թե Ադրբեջանը պիտի խոչընդոտի «ղարաբաղյան հիմնախնդրի հանգուցալուծմանն ուղղված Հայաստանի և եռանախագահների ջանքերը», որպեսզի «նորանոր համանման որոշումներ ու բանաձևեր» երևան գան՝ միտված Արցախի միջազգային ճանաչմանը։ 
Այդ տրամաբանությամբ, եթե Ադրբեջանը «չխոչընդոտի», ուրեմն Արցախի ճանաչման գործընթացը պիտի կանգնեցնե՞լ, դադարեցնե՞լ...

Իսկ ահա, «Հայկական ժամանակ» թերթը գրում է. «ՀՀ ԱԳՆ մեր աղբյուրները հայտնում են, որ հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի օգոստոսյան սրման օրերին ԱՄՆ քաղաքական շրջանակներում քննարկվել է ԼՂՀ անկախությունը Միացյալ Նահանգների Դաշնային իշխանության կողմից ճանաչելու հարցը։

Ըստ մեր աղբյուրների՝ ԱՄՆ քաղաքական վերնախավում հաշվարկել են, որ եթե Իլհամ Ալիեւը լայնածավալ հարձակում սկսի Ղարաբաղի վրա, դա կարող է անել միայն ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի «դաբրոն» ունենալով, եւ այդ պատերազմը կարող է նշանակել աշխարհաքաղաքական դավադրություն ԱՄՆ-ի դեմ, ինչին հակազդելու արդյունավետ միջոց կարող է դառնալ Ղարաբաղի անկախությունը ճանաչելը, ինչպես Ռուսաստանը ճանաչեց Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի անկախությունը Վրաստանի հարձակման ժամանակ»։