Հայաստանի խորհրդարանը հունիսի 24-ին առաջին ընթերցմամբ ընդունեց «Լեզվի մասին» և «Ընդհանուր կրթության մասին» օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու օրինագծերը, որոնք նախատեսում են օտարալեզու դպրոցների բացում: Օտարալեզու դպրոցներ բացելու մասին որոշումն ընդունվեց Անկախության հռչակագիր ընդունած դահլիճում։ «Կողմ» են քվեարկել 71 պատգամավորներ, «դեմ»՝ 12-ը: 3-ը ձեռնպահ են քվեարկել: Հիմնականում դեմ են քվեարկել «Ժառանգություն» և ՀՅԴ կուսակցությունների ներկայացուցիչները:
Քվեարկությանը զուգահեռ փողոցում բողոքի գործողություն էր ընթանում: Հավաքվածները ամոթ էին բղավում 71 դավաճաններին, սուլում, աղմուկ հանում, երբ փողոցում հայտնվում էին կառավարող կուսակցությունների ներկայացուցիչները:
Նշենք, որ օրինագծերը հանում են 90-ականների սկզբին մտցված արգելքը, որով Հայաստանում արգելվում էր բացել օտար լեզվով դասավանդմամբ դպրոցներ: Այսպիսով՝ Հայաստանում բացվելու են 11 օտարալեզու դպրոցներ: Դրանցից երկուսը կլինեն մասնավոր՝ Դիլիջանում և Ջերմուկում, 9-ը՝ միջպետական համաձայնագրերի հիման վրա: Ակնկալվում է, որ դրանց մեծամասնությունը կլինեն ռուսերեն լեզվով: Հայաստանը միակն էր ԱՊՀ-ում, որտեղ, ըստ երևույթին գիտակցելով մեր ազգի օտարամոլությունը, օրենսդրորեն արգելվում էր օտարալեզու դպրոցների գոյությունը:
Նոր դպրոցներում հայոց լեզուն և գրականությունը, նաև հայ ժողովրդի պատմությունը դասավանդվելու են նույն ծավալով, ինչ ազգային դպրոցներում: Սակայն սա փրկություն չէ, քանի որ խորհրդային տարիներին ևս ռուսական դպրոցներում դասավանդվում էր հայոց լեզու և հայ ժողովրդի պատմություն, բայց... ձևականորեն, միայն թղթի վրա, իսկ իրականում այդ առարկաների դասավանդման մակարդակը խայտառակ վիճակում էր, առարկաները ներքին կարգով համարվում էին երկրորդական և արհամարվում։ Իսկ ռուսալեզու դպրոցների սովորողների 99,9 տոկոսը ազգությամբ հայեր էին։
news.am
ՔԵՐՈԼԱՅՆ ՔՈՔՍ. «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԿՈՂՄԻՆ ԿՈՉ ԵՄ ԱՆՈՒՄ ԶԱՐԹՆԵԼ»
Միջազգային հանրությունը պետք է վերջապես գիտակցի, որ Լեռնային Ղարաբաղը պետք է լինի սուբյեկտ, և ոչ թե օբյեկտ,- «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում ասել է Մեծ Բրիտանիայի խորհրդարանի Լորդերի պալատի փոխխոսնակ Քերոլայն Քոքսը։ «Ես հասկանում եմ և համաձայն եմ Ղարաբաղի ժողովրդի հետ, որ նրանք այլևս չեն կարող ապրել Ադրբեջանի իշխանության ներքո, քանի որ Ադրբեջանի իշխանության օրոք Ղարաբաղում բնակվող հայերը շատ բաների միջով են անցել»,- ասել է նա, ավելացնելով, որ Ղարաբաղն այս տարիների ընթացքում մեծ բացթողում է ունեցել։
Նրա համոզմամբ, աշխարհը տեղյակ չէ, թե ինչ է եղել ԼՂՀ-ում մարտական գործողությունների ընթացքում։ «Ի տարբերություն հայկական կողմի՝ Ադրբեջանը մեծ աղմուկ բարձրացրեց Խոջալուի շուրջ, չնայած Մարաղայում տեղի ունեցածն ավելի վատ էր։ Մարաղայում կատարվածը ոճիր էր մարդկության դեմ»,- նշել է Քոքսը՝ հիշելով, որ 1992 թվականի ապրիլի 10-ին ինքը եղել է Մարաղայում և տեսել է գլխատված ու վառված հայերի։ Նա ընդգծել է, որ հայկական կողմը պետք է պատմի, թե ինչպես էր Ադրբեջանը կասետային ռումբ կիրառում Ղարաբաղի դեմ։ «Կոչ եմ անում հայկական կողմին զարթնել, պատմել աշխարհին այն մասին, թե ինչ է տեղի ունեցել ձեզ հետ 90-ականների սկզբներին։ Քարոզեք ձեր ճշմարտությունը. միջազգային հանրությունն այսօր հավատում է Ադրբեջանին»,- շեշետել է նա։
«Ես չեմ հավատում, որ Ղարաբաղը կվերադառնա Ադրբեջանի իրավասության ներքո: Դա հնարավոր է միայն Ղարաբաղի ու Հայաստանի պարտության դեպքում, պատերազմ, որ ես ոչ ոքի խորհուրդ չէի տա սկսել,- ասել է ՌԴ պետդումայում ԱՊՀ հարցերով առաջին փոխնախագահ Կոնստանտին Զատուլինը, նշելով, որ Ղարաբաղն այս վիճակով ապրում է արդեն 16 տարի, որի ընթացքում մի ողջ սերունդ է մեծացել:- Եթե մենք անընդհատ հայտարարենք, որ չենք ճանաչում Ղարաբաղն ու այնտեղ անցկացվող ընտրությունները, ապա խնդրի կարգավորումը չի մոտենա»:
«Կարծում եմ, որ Ադրբեջանում ինչ-որ մեկի համար (ու ոչ միայն) ավելի լավ կլիներ, եթե Ղարաբաղում լիներ բռնապետական ռեժիմ: Այդ ժամանակ նրանք առավոտից երեկո կպատմեին այն մասին, թե ինչպիսի ժողովրդավարություն կա Ադրբեջանում, և ինչպիսի տոտոլիտարիզմ ու դիկտատուրա Լեռնային Ղարաբաղում: Հիմա նրանք այդ հնարավորությունից զրկված են: Ուզում եմ նկատել, որ Ղարաբաղում իշխանությունը հորից որդուն չի ժառանգվում, ինչպես մի քանի այլ երկրներում, որոնք հավակնում են Ղարաբաղին...»:
Panorama.am
Հունիսի 3-ին ՀՀ Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովում դրական եզրակացություն չստացավ «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավորների հեղինակած «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը ճանաչելու մասին» օրենքի նախագիծը:
Հանձնաժողովի նիստում օրենքի նախագիծը ներկայացրեց «Ժառանգություն» խմբակցության ղեկավար Ստյոպա Սաֆարյանը: «Եթե մենք կարող ենք հակահայկական բնույթի հայ-թուրքական արձանագրությունները ներառել ու պահել Ազգային ժողովի օրակարգում, ապա անհասկանալի է, թե ինչու ԼՂՀ ճանաչման մասին օրինագիծը չենք ներառում: Դա անելը ոչ միայն պատվաբեր ու պետականաշահ է, այլև՝ քաղաքականապես նպատակահարմար»,- ասել է Սաֆարյանը:
Քվեարկության արդյունքում 2 կողմ («Ժառանգություն»-ից Ստյոպա Սաֆարյանը և ՀՅԴ-ից՝ Վահան Հովհաննիսյանը), 5 դեմ (ՀՀԿ-ից՝ Վազգեն Կարախանյանը, Համլետ Հարությունյանը և Շիրակ Թորոսյանը, ԲՀԿ-ից՝ Էռնեստ Սողոմոնյանը, անկախ պատգամավոր Լևոն Խաչատրյանը) և 1 ձեռնպահ (ՀՅԴ-ից Արմեն Ռուստամյանը) ձայների հարաբերակցությամբ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը ճանաչելու մասին» օրենքի նախագծի վերաբերյալ դրական եզրակացություն չտրվեց:
«Հայաստանի կրթության և գիտության նախարարությունը օտարալեզու դպրոցներ բացելու մասին որոշում ընդունելով պետք է ինքնալուծարվեր, քանի որ այսպիսով նախարարությունը խոստովանում է, որ չի կարողանում բավարար իրազեկ կրթություն ապահովել և ստիպված գնում է մասնավոր շերտի համար մասնավոր դպրոցներ ստեղծելու ճանապարհով»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը։
Նա նաև նշեց, որ օտարալեզու դպրոցների ներդրմամբ խորը անջրպետ է առաջանալու հայալեզու կրթությամբ այսպես կոչված հպատակների և օտարալեզու կրթությամբ ոչ հպատակների միջև, և այս երկու խավերի միջև հաղորդակցման, շփման խնդիրներ է առաջանալու։ Նա նշեց, որ կողմ է օտարալեզու դպրոցների ներդրմանը, սակայն մինչ այդ հարկավոր է բարձրացնել հայկական դպրոցների մակարդակը և հանրային դպրոցներին կից ստեղծել օտար լեզուների ուսուցման կենտրոններ։
«Ինչպե՞ս կարելի է ռուսական դպրոցներ բացել. առանց էդ էլ մենք ռուսաքծնանքով ենք զբաղված, զզվեցինք դրանից»,- մամուլի ասուլիսի ասել է Ռուբեն Հախվերդյանը՝ խոսելով Հայաստանում օտարալեզու դպրոցներ բացելու թեմայի շուրջ։ Նրա խոսքով, եթե մենք կորցնում ենք հայերենը (իսկ նրա խորին համոզմամբ մենք այն կորցնում ենք), ապա կորցնում ենք նաև «մեր մաշկը, մեր պաշտպանական շերտը»:
Հախվերդյանի խորին համոզմամբ, մեր լեզուն է մեր հայրենիքը, ոչ թե «սարերն ու լանդշաֆտները»: «Արդեն ամեն ինչ ծախված է, մնում է լեզուն։ Եթե դա էլ կորցնենք, լեզուն էլ որ ծախենք, ռուսները լավ կհագնեն մեզ, ու ամեն ինչ դրանով էլ կվերջանա։ Առանց էդ էլ մենք նրանց գավառն ենք, առանց էդ էլ նրանց բազաներն այստեղ խրված են, առանց էդ էլ, երբ ուզեն, գազը կանջատեն ու կմիացնեն»,- նկատեց երգիչը՝ ավելացնելով, որ հայ ազգի համար իր լեզուն կորցնելը կործանանարար հետևանքներ կարող է ունենալ։
Նշելով, որ հայկական երգարվեստը երկու դժբախտություն ունի, Ռուբեն Հախվերդյանը որպես այդպիսիք դիտարկեց հայ երգում գերիշխող թուրքական ելևեջներն ու Երգի պետական թատրոնը։ «Թուրքերն, իրոք, իրավունք ունեն բողոքելու, որովհետև մեկը մյուսի հետևից հայ երգիչները վերցնում են նրանց երգերը, կպցնում հայերեն բառեր ու երգում... Երկրորդ դժբախտությունը Երգի պետական թատրոնն է, որի անունը ես դրել եմ «Ես այնպես կուզենայի ամերիկացի լինել», որովհետև այնտեղի մարդիկ ուզում են կրկնօրինակել Սթիվի Ուանդերի սոուլ ոճը, բայց իրականում մըկըկում են...»։
2010 թ. 5 ամսվա տվյալներով գնաճը Հայաստանում կազմել է 5,3 տոկոս, որի հիմնական բեռն ընկել է պարենային ապրանքների վրա: Հունիսի 4-ին, լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նման տեսակետ հայտենց ԿԲ նախկին նախագահ Բագրատ Ասատրյանը՝ հավելելով, որ գնաճի առումով տարին բավականին լարված է: «Տխուր է, որ հիմնականում աճում են այն ապրանքների գները, որոնք Հայաստանում են արտադրվում»,- ասաց նա՝ նշելով, որ օրինակ կաղամբի գինը բարձրացել է 30 տոկոսով, բանջարեղենինը՝ 11-12 տոկոսով և այլն:
Բ. Ասատրյանի ասելով՝ միջազգային շուկայում պարենային ապրանքների գները անկում են գրանցում, իսկ մեզ մոտ դրանք շարունակում են աճել: Նա բերեց Չիկագոյի բորսայում գրանցված գները՝ տեղեկացնելով, որ եռամսյակի կտրվածքով հացահատիկի գինն իջել է 15 տոկոսով, բրնձինը՝ 7,5 տոկոսով, շաքարավազինը՝ 5 տոկոսով, իսկ Հայաստանում այդ ապրանքների գները շարունակում են հետևողականորեն աճել: «Սա մոնոպոլացված տնտեսություն ունենալու պարզ դրսևորում է: Բենզինը, 2009 թ. մայիսի համեմատ, 2010-ի մայիսին աճել է 31-34 տոկոսով: Այսպես է լինելու, քանի դեռ գործում է նման իշխանություն և նման տնտեսական համակարգ»,- ընդգծել է նա։
Հայաստանի ՀՆԱ 54,7 տոկոսը կենտրոնացած է 10 հարուստների ձեռքում։ ՀՀ ազգային ժողովի քառօրյայում հունիսի 8-ին ելույթ ունենալիս հայտարարել է պատգամավոր Վիկտոր Դալլաքյանը։ Նա նշել է, որ փաստացի Հայաստանում տնտեսության հիմնական ոլորտները բաժանված է մի քանի կլանների միջև, որոնք իրենց ունեցվածքը դիզել են՝ հարստահարելով ժողովրդին։ «Այսօր Հայաստանի տնտեսությունը ամբողջությամբ մոնոպոլացված է, այն դեպքում, երբ երկրում ամբողջությամբ գործազրկություն և ընչազրկություն է տիրում»,- ասել է Դալլաքյանը։
Պատգամավորի հաշվարկներով՝ Հայաստանում սպառողական նվազագույն զամբյուղը պետք է լինի 90 հազար դրամ, սակայն հանրապետությունում միջին աշխատավարձը չի անցնում 100 հազար դրամը։ «Եթե Աստվածաշունչը մեր օրերում գրեին, ու ծանոթ լինեին Հայաստանում տիրող վիճակին, ապա 10 պատվիրանների շարքում, բացի «մի՛ գողացիր»-ից, կնշեին նաև «հագեցի՛ր» պատվիրանը»,- նկատել է պատգամավորը։
ՀՀ-ում արտահերթ նախագահական ընտրությունները կկայանան ավելի վաղ, քան խորհրդարանականը, հայտարարել է Հայաստանի Մարքսիստական կուսակցության նախագահ Դավիթ Հակոբյանը: Ըստ նրա՝ «Այսօրվա ընտրական օրենսդրությունը թքած ունի ազգային արժեքների վրա։ Մենք չենք կարողանում խուսափել քաղաքական և սոցիալական աղետներից: Իշխանությունն այսօր հիմարների ձեռքին է, ովքեր ամեն ինչ անում են, որպեսզի հաջորդ ընտրությունները քաղաքացիական պատերազմի հանգեցնեն»։ Ըստ նրա՝ երկրի նախագահի և ԱԺ նախագահի պաշտոններում հայտնվելու համար պետք է հանձնել հատուկ թեստեր՝ ինտելեկտուալ մակարդակը ստուգելու համար:
«Բոլորն են հասկանում, որ Ադրբեջանի սպառնալիքները դատարկ են, և եթե նա պատերազմ սկսի՝ կպարտվի: Տարիներ շարունակ կրկնող սպառնալիքներից հետո Ադրբեջանը հիմա փորձում է ցույց տալ, որ իբր այդ սպառնալիքները դատարկ չեն, բայց այդ երկիրը վտանգավոր լինելուց ավելի շատ ապուշ է, որովհետև պատերազմ սկսելը ինքնասպանություն կլինի իր համար»,- NEWS.am-ին տված հարցազրույցում ասել է Ռազմավարական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի ղեկավար Ռիչարդ Կիրակոսյանը,- առանձնացնելով ևս մեկ նկատառում. «Ինձ զարմացրեց, որ Ադրբեջանը նման սադրանքի գնալու համար ընտրեց հենց ներկա ժամանակը: Նկատի ունեմ այն, որ դա կազմակերպվեց Հիլարի Քլինթոնի տարածաշրջան այցից առաջ: Սովորաբար եթե մեկը հյուրերի է սպասում, գեղեցիկ հագնվում է, սափրվում է և տունը կարգի է բերում, այնինչ Ալիևը, պատկերավոր ասած, հանեց հագուստները, նետեց հատակին ու միզեց նրանց վրա»:
news.am
Huliq.com պարբերականը, վկայակոչելով ՌԴ նախագահի լրատվական ծառայության հաղորդագրությունը, հիշեցնում է, որ հունիսի 18-ի միջադեպից ընդամենը մի քանի ժամ առաջ եռակողմ հանդիպման ընթացքում կողմերը հաստատել էին իրենց պատրաստակամությունը հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման ու Մադրիդյան սկզբունքների հիման վրա լուծելու ուղղությամբ:
Հաշվի առնելով այն, որ Ադրբեջանը խարխլում է բանակցությունների հիմքը և շարժվում այլ ուղղությամբ, Huliq.com-ը տեսակետ է հայտնում, որ հիմնախնդրի արագ հանգուցալուծումը Կոսովոյին հետևելն է և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ճանաչումը: «Ադրբեջանը շահագրգռված չէ հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման հարցում և հանդես է գալիս որպես ագրեսոր: Երբ Ադրբեջանը ճանաչի երկրի անկախությունը, այն ժամանակ Հայաստանը կարող է վերադարձնել Ղարաբաղի շրջակա տարածքները»,- տեսակետ է առաջ քաշում Huliq.com-ը:
Panorama.am
Ղարաբաղյան պատերազմի վետերանների միությունը հունիսի 21-ին Հայաստանի նախագահի նստավայրի առջև բողոքի ցույց է անցկացրել։ Մեկնաբանելով հունիսի 18-ի ադրբեջանական դիվերսիան, ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերի առաջին զորահրամանատար Արկադի Կարապետյանը նկատեց, որ հայերը շատ ինքնավստահ են։ «Ոչ ոք ոչ մի հարց չի կարող լուծել, եթե ազգը քնած է։ Եթե մենք զգոն լինենք, ոչ ոք ոչինչ չի կարող անել մեզ։ Եթե մենք ուժեղ լինենք, պատերազմ չի լինի։ Երբ մենք թուլանում ենք, թշնամուն թվում է, որ ինքը կարող է հարձակվել և հաղթել»,- հայտարարել է նա։ Նրա կարծիքով, իրավիճակից ելքը Արցախի և Հայաստանի միացումն է։ Վետերանները նաև նշեցին, որ եթե Երևան վերադառնալուց հետո Սերժ Սարգսյանը չընդունի իրենց, ապա այդ դեպքում իրենք որոշակի քայլերի կդիմեն, որոնց մասին կհայտարարեն հավելյալ։
ՀՀ Երկրապահ կամավորականների միությունը հայտարարություն է տարածել՝ կապված ադրբեջանական դիվերսիոն խմբի՝ ԼՂՀ տարածք ներխուժելու փորձի հետ, որտեղ մասնավորապես ասված է, որ ԵԿՄ-ն նվիրված է արյամբ ազատագրված տարածքների պաշտպանության գործին, միշտ կանգնած է լինելու հայ ժողովրդին, հայկական պետականությանը հուզող խնդիրների հայանպաստ կարգավորման դիրքերում:
ԵԿՄ-ն կոչ է անում միջազգային հանրությանը՝ խստորեն դատապարտել ադրբեջանական հերթական սադրանքը։ «Մի՛ ստիպեք, որ մենք հարկադրված լինենք ինքներս պատժել ոճրագործին: Դա չի բխում տարածաշրջանային կայունության շահերից, բայց այլընտրանք չունենալու պարագայում ՀՀ և Արցախի անկախությունն ու ազատությունը նվաճած երկրապահն ունակ է պահպանել ու պաշտպանել հայկական պետությունները, հայկական պետությունների քաղաքացիներին: Արցախի ժողովուրդն իր զավակների կյանքի և արյան գնով ու միջազգային հանրության կողմից ընդունված ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքով Ադրբեջանի կողմից պարտադրված պատերազմում վաստակել է իր անկախությունը, Սահմանադրությամբ ամրագրել է իր սահմանները, որոնք այլևս քննարկման առարկա չեն կարող լինել»,- ասված է հայտարարության մեջ:
«Հունիսի 18-ի միջադեպը Ղարաբաղում ընդունել են սառնասրտորեն, բայց լուրջ մեղադրանքներով ԼՂՀ զինվորական գերատեսչության հասցեին՝ պահակակետերը մարդկային գործոնով և զինատեսակներով բավարար չապահովելու, ինչպես նաև պահակակետերում թույլ կարգապահության համար,- «Ազատություն» ռադիոկայանին հայտնել է Հելսինկյան նախաձեռնություն-92 կոմիտեի ղարաբաղյան գրասենյակի համակարգող, իրավապաշտպան Կարեն Օհանջանյանը։ Նա միաժամանակ ընդգծել է, որ ողբերգական միջադեպը ոչ միայն խուճապ չի առաջացրել բնակչության շրջանում, այլև հակառակորդին համարժեք պատասխան տալու տրամադրություններ է արթնացրել։
Ըստ նրա, այդ միջադեպից հետո Հայաստանը պետք է դադարեցնի Ադրբեջանի հետ բանակցությունները և իրավական գործընթաց սկսի ԼՂՀ անկախությունը ճանաչելու ուղղությամբ, միաժամանակ՝ կողմերից մեկի դեմ ագրեսիայի դեպքում փոխօգնության համաձայնագիր ստորագրելով Արցախի հետ։ «Հայաստանը պետք է նաև պահանջի գումարել ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի նիստ՝ Արցախի ժողովրդի անվտանգության դեմ Ադրբեջանի ագրեսիան ու բռնի գործողությունները քննարկելու համար»,- հայտնել է նա։
