Արժե՞, արդյոք անհանգստանալ վահանաձև գեղձի համար: Վիճակագրության համաձայն,  ներքին սեկրեցիայի այդ կարևոր օրգանի հիվանդությունները գնալով ավելի շատ են տարածվում: Թվում է, թե Չեռնոբիլը վաղուց է եղել, իսկ Ճապոնիան... Էկոլոգիայի չհուսադրող վիճակը հանգեցնում է վահանաձև գեղձի հիվանդությունների տարածման սարսափազդու տեմպերի:

Վահանաձև գեղձը յոդ է պահանջում

Սա մարդու ներզատիչ գեղձերից ամենանշանակալին է: Այդ գեղձի հորմոններից է կախված մեր էներգափոխանակությունը: Տիրեոիդ հորմոնները ներազդում են մարդու ողջ օրգանիզմի վրա՝ ուղղորդելով բջիջների ակտիվությունը, կարգավորելով դրանց տրոհումը, հսկելով էներգափոխանակությունն ու նյութափոխանակությունը: Իսկ ամենօրյա յոդի պակասի պատճառով թվարկված գործառույթները պարզապես տեղի չեն ունենում:

Ի դեպ, սա առաջին ուսումնասիրված գեղձն է. դեռևս հին աշխարհի բժիշկ Հալեն է նշել, որ այս գեղձը դուրս բերող հոսք չունի, այսինքն՝ ներզատիչ է, իսկ բժիշկ ու ալքիմիկոս Թեոֆրաստը, որն ավելի հայտնի է Պարացելսուս անունով, առաջինն է նկատել վահանաձև գեղձի ֆունկցիայի անբավարարության ու կրետինիզմի կապը:

Բնակության աշխարհագրական դիրքով պայմանավորված, բնահողում ու ջրում յոդի պարունակությունը տարբեր է լինում: Յոդի հիմնական աղբյուրը համարվում է  Համաշխարհային օվկինաոսը: Յոդի պարունակությունը մեծ է նավթաբեր շրջանների ստորերկրյա ջրերում: Յոդով հարուստ են ծովափնյա տարածքները, իսկ, օրինակ, լեռնային ու հարթավայրային տեղանքներում այն քիչ է, ինչը նշանակում է, որ քիչ է սննդամթերքում, խմելու ջրի մեջ, հետևաբար և՝ յոդի քանակն անբավարար է այդ տարածքներում բնակվող մարդկանց սննդաբաժիններում:

Յոդը բնական միկրոտարր է, որն անհրաժեշտ է վահանաձև գեղձի առողջության համար: Այն ինքնուրույն օրգանիզմում չի մշակվում, այդ է պատճառը, որ սննդի ու ջրի հետ յոդի քանակն ապահովելն օրգանիզմի համար խիստ կարևոր է:

Յոդի անբավարարություն

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն առաջարկում է օրական օգտագործել 50-100 մգ յոդ՝ կախված տարիքից: Ցավոք, Հայաստանում էլ գրեթե բոլոր բնակիչներն անբավարար քանակությամբ են յոդ օգտագործում:

Ո՞ր մթերքներում կա յոդ

Առաջին հերթին՝ ծովամթերքում, (ծովակաղամբ). ընկույզ, հատիկավորներ, որոշ բանջարեղեն (բազուկ, քաղցր տաքդեղ, սմբուկ, սխտոր, սպանախ, լոլիկ, սոխ), մրգերից՝ արմավը, պնդուկը, սև սալորը, հաղարջը:

Սակայն, դժվար է մթերքով ապահովել օրգանիզմին անհրաժեշտ յոդի քանակը: Դրա համար կան դեղատնային հատուկ միջոցներ:

Ինչ միջոցների էլ դիմելու լինեք՝ միմիայն բժշկի վերահսկողությամբ: Երբեմն կարող է ձեր թուլության պատճառը որն առերևույթ ոչ մի հիմք կարծես չունի, կրկին յոդի անբավարարությունը լինի: Ուստի ցանկացած բուժման դեպքում հետազոտվեք, իսկ կանայք, որոնք ի դեպ տղամարդկանցից ավելի հաճախ են հիվանդանում խպիպով, առավել ևս. չէ՞ որ նրանց վրա է նոր, առողջ սերունդ լույս աշխարհ բերելու լուրջ պատասխանատվությունը: Հետևեք ձեր առողջությանը: Ի վերջո, ձեր առողջությունը նաև ձեր ընտանիքի ու հասարակության առողջությունն է:

ankakh.com