Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունում հերքում են ադրբեջանական լրատվամիջոցների հերթական ապատեղեկատվությունը։ Այս անգամ խոսքն իբր զինվորի կողմից շփման գիծը հատելու փարձի մասին էր։
«Դա ակնհայտ ապատեղեկատվություն է, հերթական զառանցանքը»,- NEWS.am-ի թղթակցին ասել է Հայաստանի պաշտպանության նախարարի մամուլի քարտուղար Արծրուն Հովհաննիսյանը։
Նշենք, որ ադրբեջանական լրատվամիջոցները տեղեկություն էին տարածել, ըստ որի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության և Ադրբեջանի զինված ուժերի շփման գծում «հայ զինվորը փորձել է անցնել ադրբեջանական կողմ»։ Ընդ որում, լրատվամիջոցները վկայակոչում էին ինչ-որ ականատեսների։ Պաշտոնական աղբյուրներից որևէ հաղորդագրություն չէին ներկայացնում՝ նախկինի նման ղեկավարվելով «անթել հեռախոսի սկզբունքով»։
Ջոնս Հոփքինսի անվան ամերիկյան համալսարանի Տրանսատլանտյան հարաբերությունների կենտրոնի ավագ գիտաշխատող Դևիդ Մերկելը հայտարարել է, որ Ռուսաստանը շարունակում է առանցքային գործոն լինել հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում, ինչպես նաև ԼՂ հակամարտության գոտում իրավիճակի զարգացումներում։ Նա համարում է, որ խաղաղ սցենարի առաջընթացի համար Արևմուտքը, և մասնավորապես, ԱՄՆ-ն, կարող են վճռական դեր խաղալ՝ «կարգավորման գործընթացում բարձր մակարդակի միջամտության» պայմանով։
Վաշինգթոնում, Jamestown Foundation-ում, դեկտեմբերի 17-ին կազմակերպված միջազգային կոնֆերանսում քննարկումների հիմնական թեմաները եղել են Հարավային Կովկասում ԱՄՆ քաղաքականությունը, Ռուսաստանի դերը տարածաշրջանային ուժերի դասավորությունում, Ղարաբաղում խաղաղ նախաձեռնությունների հեռանկարները և Եվրամիության հարավային գազային միջանցքը, հաղորդում է «Ամերիկայի ձայնը»։
«Մոսկվան պետք է ընդունի ստատուս քվոյի պահմանման հեռանկարը։ Ղարաբաղյան հակամարտությունն այն ոլորտներից է, որտեղ «վերբեռնման քաղաքականությունը» կարող է արդյունավետ օգտագործվել Օբամայի վարչակազմի կողմից»,- ասել է Դևիդ Մերկելը։
Ադրբեջանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Մեթյու Բրայզան պաշտպանել է Մերկելի եզրակացությունը՝ բարձր մակարդակի միջամտության անհրաժեշտության մասին, ընդգծելով, որ տարածաշրջանում արագ լուծում պահանջող խնդիրների լուծման հարցում մասնակցությունը պարտադիր չէ, որ իրականացնի դեմոկրատական վարչակազմը, «դա կարող են անել նաև հանրապետական գործիչները»։
«Ադրբեջանի վիճակը շատ նման է շատ այլ «փոքր» երկրների վիճակին, որոնք հաճախ կործանվում են «հսկաների բախման հետևանքով»,- ասել է Բրայզան և ընդգծել, որ այս տարածաշրջանում ԱՄՆ լիդերության համար մեծ տարածք գոյություն ունի, ինչպես էներգետիկ անվտանգության, այնպես էլ՝ հակամարտությունների, այդ թվում՝ Ղարաբաղի խնդրի, լուծման հարցերում։
«Ռոստելեկոմ» ԲԲԸ-ն դեռևս Վրաստանի տարածքում ցանցի տարածման հարցի շուրջ բանակցություններ չի վարում վրացի գործընկերների հետ։ Այդ մասին հայտարարել է ընկերության փոխնախագահ Նաում Մարդերը՝ պատասխանելով NEWS.am-ի հարցին։ Ըստ նրա՝ ընկերությունը դեռևս վրացի գործընկերների հետ օպտիկամանրաթելային մալուխի անցկացման վերաբերյալ բանակցություններ չի վարել, որը Սև ծովի հատակով ձգվելու է Վրաստան և Հայաստան։ Հայաստանի դրական փորձը կարող է ազդել այլ երկրներում զարգացման վրա։ «Հայաստանը մեր առաջին արտասահմանյան փորձն է»,- հայտարարել է նա։
Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղին, ապա այնտեղ ընկերությունը դեռևս չի նախատեսում զարգանալ, սակայն չի էլ բացառում։ Նշենք, որ «Ռոստելեկոմը»՝ EPEG (Europe Persia Express Gateway) ծրագրի շրջանակում Ռուսաստանից Ադրբեջանով մինչև Իրանի սահման օպտիկամանրաթելային կապուղու շինարարություն է սկսել։
Նշենք նաև, որ Հայաստանում «Ռոստելեկոմ» ԲԲԸ-ի դուստր ձեռնարկությունն է GNC Alfa ՓԲԸ-ն, որտեղ «Ռոստելեկոմն» ունի 75%- 1 բաժնեմաս։ Ընկերությունների ցանցը համալրված է չորս միջազգային ելքերով, որոնցից երեքը՝ Վրաստանի սահմանին, մեկը՝ Իրանի։ «Ռոստելեկոմը» Իրանի ինտերնետ-թրաֆիքի գլխավոր մատակարարներից է, որի մի մասն անցնում է Հայաստանում GNC Alfa-ի միջոցով։
Ռուսաստանի համար Գաբալայի ՌԼԿ-ն նշանակում էր երկրում վերջին ժամանակներս ավելի շատ Արևմուտքի հետ համագործակցության ձգտող ներկայություն, հատկապես՝ Իրանի դեմ ագրեսիվ քաղաքականության հարցում, գրում է pravda.ru-ն՝ վերլուծելով Գաբալայի ՌԼԿ-ի շահագործումից հրաժարվելը։ Ադրբեջանը տնտեսապես էլ է ցանկանում ինքնուրույն խաղացող դառնալ, օրինակ, «Հարավային հոսքին» զուգահեռ գազատար է կառուցում դեպի Եվրոպա, նշում է կայքը։
Ադրբեջանի համար կայանը Ղարաբաղի հարցում Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու հիմնական հաղթաթուղթն էր։ Ռուսաստանը ղարաբաղյան հակամարտությունում հայամետ դիրքորոշում ունի, և այդ մասին է վկայում 2010-ի օգոստոսին Դմիտրի Մեդվեդևի և Հայաստանի իշխանությունների միջև ստորագրված արձանագրությունը, որը վերաբերում էր 1995 թ.-ից Գյումրիում գտնվող ռուսական 102-րդ ռազմակայանին։ Փաստաթղթում հաստատվում էր, որ Ռուսաստանը ոչ միայն պաշտպանում է Իրանի և Թուրքիայի հետ սահմանը, այն նաև ապահովում է ամբողջ երկրի անվտանգությունը։ Դա նշանակում է, որ ռազմական հակամարտության պարագայում Ռուսաստանը Հայաստանին կպաշտպանի։
Այդ պատճառով 2011 թ. Ռուսաստանի C-300-ները ծածկեցին Ղարաբաղի երկինքը։ Ըստ էության, դադարեցնելով Գաբալայի ՌԼԿ-ի շահագործումը, Ռուսաստանը հայտարարեց, որ Հայաստանի հետ հարաբերություններն այլևս Ադրբեջանի հետ նրա հարաբերությունների մանրադրամը չեն, և Ռուսաստանը պատրաստ է կատարել ՀԱՊԿ-ի (որում Ադրբեջանն ընդգրկված չէ) շրջանակում ստանձնած պարտականությունները։
Մոսկվայի և Բաքվի հարաբերությունների խորապես պրագմատիկ դառնալու մասին են վկայում նաև այլ փաստեր, օրինակ՝ սեպտեմբերին Մոսկվայում Ռուսաստանի ադրբեջանական կազմակերպությունների միության ստեղծումը, որում ընդգրկված են ադրբեջանցի խոշոր գործարարներ (Արաս Աղալարով, Վագիթ Ալեգփերով, Թելման Իսմայիլով և ուրիշներ)։ Միության անդամների ընդհանուր ունեցվածքը 40-48 մլրդ դոլար է, ինչը Ադրբեջանի ՀՆԱ-ից քիչ է պակաս։ Բաքուն այդ քայլը գնահատել էր իբրև մեկ տարի անց կայանալիք ընտրություններին ադրբեջանական Իվանիշվիլիի նախապատրաստում։
Բացի այդ, գործնականում դադարեցված է ռազմական ցանկացած համագործակցություն։ Ադրբեջանը զենքը գնում է Բաքվի հիմնական դաշնակից դարձած Իսրայելից։ Միայն մեկ բան է անփոփոխ մնացել՝ ադրբեջանցի ներգաղթյալների թիվը Ռուսաստանում։ 2011 թ. Ռուսաստան է տեղափոխվել Ադրբեջանի 22306 քաղաքացի։ Ռուսաստանում ադրբեջանցիների թիվը 1989 թ. ի վեր 336 հազարից աճել է մինչև 2,5 միլիոն մարդու։
Սա Ադրբեջանի վրա ճնշում գործադրելու կարևոր լծակ է, կարելի է հմտորեն կիրառել։ Ռուսաստանի աշխատանքային շուկան արժեք ունի և այն պետք է վաճառել, ոչ թե անհատույց տալ, հատկապես այն երկրներին, որոնք վաղուց ընտրությունն ի վնաս ՌԴ-ի հետ համագործակցության են կատարել։
News.am
Կոնգրեսական Ադամ Շիֆն անհրաժեշտ է համարում Ստեփանակերտի մինչև 1991 թվականը գործած, այնուհետև ռազմական գործողությունների ընթացքում վնասված օդանավակայանի աշխատանքի վերսկսումը։ Նա այդ մասին նշել է Կապիտոլիումի բլրին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության հռչակմանը նվիրված միջոցառման ընթացքում՝ «Ամերիկայի ձայնի» հետ հարցազրույցում։
Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչը նաև ընդգծել է, որ օդանավակայանի աշխատանքի վերսկսումը Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանը մարդու հիմնարար՝ ազատ տեղաշարժման իրավունքով ապահովելն է։
«Ամերիկայի ձայնի» թղթակցի հարցին, թե ԱՄՆ-ն ինչպես կարող է աջակցել Ստեփանակերտի օդանավակայանի բացման շուրջ ստեղծված իրավիճակին, կոնգրեսական Բրեդ Շերմանն ասել է. «Կարծում եմ, Ամերիկայի պաշտոնատար անձինք պետք է Ստեփանակերտի օդանավակայանի ծառայություններից օգտվելու հնարավորություն ունենան, և ես օդանավակայանի բացմանը խոչընդոտող ոչ մի օրինական պատճառ չեմ տեսնում»։
