Ֆրանսիայի Սենատի կողմից ընդունված ցեղասպանությունների ժխտումը քրեականացնող օրինագիծը չի անդրադառնա ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման վրա։ Նման կարծիք է արտահայտել Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը հունվարի 25-ին կայացած Երևան-Մոսկվա հեռուստակամուրջի ժամանակ։

Նա հիշեցրել է, որ «Հայաստանի և Թուրքիայի ոչ այնքան բարիդրացիական հարաբերությունների առկայությունը նորություն չէ»։ Խոսելով Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հունվարի 23-ին Սոչիում կայացած հանդիպման մասին, փորձագետը նշել է, որ այդ ձևաչափով հանդիպումը արդեն տասերորդն էր։ Առաջընթաց չի արձանագրվել, նույնիսկ չի էլ ակնկալվում։

Միաժամանակ Իսկանդարյանը կարծիք է հայտնել, որ Ադրբեջանը չափազանց կոշտ է վերաբերվում Ֆրանսիայի Սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրինագծի ընդունմանը, որը նրա հետ որևէ առնչություն չունի։

Մարսելի փաստաբանների կոլեգիայի անդամ Ֆիլիպ Կրիկորյանը հունվարի 27-ին նամակ է հղել Ֆրանսիայի նախագահ Նիկոլա Սարկոզիին՝ խնդրելով անհապաղ հրապարակել ցեղասպանությունների ժխտումը քրեականացնող օրենքը։ Նա նշել է, որ օրենքի ընդդիմախոսներն անարդար կերպով փորձում են դիմել Սահմանադրական խորհուրդ, որի անաչառությունն այդ հարցում նա կասկածի տակ է առնում՝ բերելով մի քանի իրավաբանական փաստարկներ։

Փաստաբանը նշել է, որ խորհրդարանում օրինագծի հեղինակ Վալերի Բուայեն մի շարք դատական գործընթացների հետ կապված հիշատակել է նաև Կրիկորյանի անունը՝ ավելացնելով, թե վերջինս եղել է այդ օրինագծի ակունքներքում։ Ելնելով դրանից՝ Կրիկորյանն առաջարկել է այն կոչել Բուայե-Կրիկորյան օրենք։

Սակայն, փաստաբանի խոսքով, այդ նորածին օրենքի գոյությունը վտանգի տակ է. «Մոտ 25 ռևանշիստ պատգամավորներ ցանկանում են խեղդել օրենքը՝ սպառնալով այն հանձնել Սահմանադրական խորհրդի քննությանը՝ այդպիսով պատմական ճշմարտությունը իրական քաղաքականության զոհ դարձնելով և ներկայացնելով հակասահմանադրականության վերաբերյալ կեղծ պահանջներ։ Այդ պատգամավորների վերաբերմունքը վիրավորական է, ցնցող և անհանգստացնող»։

Կրիկորյանը մի շարք փաստարկներ է ներկայացնում հօգուտ օրենքի, իսկ վերջում կոչ է ուղղում Սարկոզիին. «Հարգելի նախագահ, վերոնշյալ պատճառներից ելնելով՝ խնդրում եմ անհապաղ հրապարակել ցեղասպանությունների ժխտումը քրեականացնող Բուայե-Կրիկորյան օրենքը»։

Հիշեցնենք, որ որպեսզի օրենքն ուժի մեջ մտնի՝ նախագահը պետք է հրապարկի այն 15-օրյա ժամկետում։ Մինչ այդ, 60 պատգամավոր կարող է դիմել Սահմանադրական խորհուրդ՝ վիճարկելով օրենքի սահմանադրականությունը։

Արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն Ռուբեն Սաֆրաստյանը Aravot.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց, որ Ֆրանսիան երկու՝ բարոյական և քրեական գնահատական է տալիս նրանց, ովքեր ժխտում են ցեղասպանությունը։ Քրեականացումը կունենա կարևոր նշանակություն համաեվրոպական առումով, որովհետև եվրոպական շատ երկրներ Ֆրանսիան դիտարկում են որպես առաջատար երկիր և դա կնպաստի Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործընթացին։ Օրինագծի ընդունումով սահմանափակվում է Թուրքիայի հնարավորությունները պետական մակարդակով Հայոց ցեղասպանությունը ժխտելու հարցում»։

Քննարկման ժամանակ, ինչպես նաև Ֆրանսիայի խորհրդարանում օրինագծի ընդունումից հետո թուրքական կողմից հնչում էին տեսակետներ, թե օրինագծի ընդունումը սահմանափակում է մարդու իրավունքները և խոսքի ազատությունը։ Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Էրդողանը հայտարարել էր, որ եթե օրինագիծն ընդունվի, ինքն այլևս ոտք չի դնի Ֆրանսիա։ Ռ. Սաֆրաստյանը չի կիսում այս կարծիքը։ «Թուրքական քարոզչությունը տարբեր մակարդակներով փորձում է իրողությունը ենթարկել կեղծիքների և փորձում ցույց տալ, որ օրինագծի ընդունումը նշանակում է խոսքի ազատության սահմանափակում։ Թուրքիայի նման երկիրը տնտեսական հզորությամբ այնքան է զիջում Ֆրանսիային, որ ինչ էլ անի՝ վնասն ավելի շատ իրենը կլինի։ Եվ դա թուրքերը շատ լավ հասկանում են, քանի որ 2000-ական թվականներին, երբ ֆրանսիական խորհրդարանը ընդունեց օրենք հայոց ցեղասպանության մասին, թուրքերը փորձեցին պատժամիջոցներ կիրառել Ֆրանսիայի դեմ, բայց դա տևեց շատ կարճ և մի քանի ամիս հետո ամեն ինչ վերադարձավ, և առևտուը երկու երկրների միջև ավելի զարգացավ։ 

NEWS.am

Թուրքական լրատվամիջոցները շարունակում են անդրադառնալ Ֆրանսիայի Սենատի կողմից ընդունված ցեղասպանության ժխտման քրեականացման օրինագծին, որը սահմանում է 45.000 եվրո տուգանք և 1 տարվա ազատազրկում, ովքեր Ֆրանսիայի տարածքում կհերքեն Հայոց ցեղասպանության փաստը։

Վերոնշյալ իրադարձություններին անդրադարձել է թուրքական Milliyet առցանց օրաթերթի հոդվածագիր Մելիհ Աշըքը։ Նա նշում է, որ Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի կողմից օրինագծի ընդունումից հետո Անկարան բավականին ժամանակ ուներ կանխարգելիչ միջոցներ ձեռնարկելու համար։ Բայց ոչինչ չստացվեց ու ոչ մի կանխարգելիչ միջոց ի զորու չեղան ձեռնարկել։

«Օրինակ, երբ խոսք գնաց ֆրանսիական ապրանքների դեմ բոյկոտի մասին,- գրում է Աշըքը,- թուրք արդյունաբերողների և գործարարների միության նախագահ Ումիթ Բոյները և արդյունաբերության նախարար Զաֆեր Չաղլայանը հայտարարեցին, որ նման բոյկոտներն անարդյունք կլինեն և փաստորեն փարատեցին Ֆրանսիայի անհանգստությունը։

Պետք էր հասկանալ, որ վարչապետ Էրդողանի՝ «այլևս Ֆրանսիա չեմ գնա» և արտգործնախարար Դավութօղլուի՝ «Ֆրանսիան խայտառակություն է անում» արտահայտությունները բավարար չէին լինի հակառակ կողմին սաստելու կամ համոզելու համար»։

Հոդվածի հեղինակի բնորոշմամբ՝ թուրքերը կորցրել են ազգային բնազդները և իրենց համընդհանուր պատիվը նսեմացնող վերաբերմունքի դիմաց չխիզախեցին վտանգի ու վնասի գնալ։ Վերջին տարիներին սովորություն է դարձել բավարարվել միայն քննադատական ուղերձներ հղելով, երբ այլ պետություններ ցեղասպանության մասին որոշումներ են ընդունում։

Որպես օրինակ նա հիշեցնում է, որ երբ 5 տարի առաջ Շվեյցարիան նմանատիպ օրենք ընդունեց, թուրքական իշխանությունները մի քիչ հոխորտացին, հետո տեղի տվեցին. «Դրանով չբավարարվեցին. Շվեյցարիայի արտաքին գործերի նախարար Քալմի Ռեյին դեռ մի բան էլ հրավիրեցին Անկարայում կայանալիք դեսպանների հավաքին և ընդունեցին որպես պատվավոր հյուր։ Այդ իսկ պատճառով ոչ մի երկիր չի խուսափում Թուրքիային ցեղասպանության գոլ խփելուց։ Գիտեն՝ Թուրքիան մի քիչ հոխորտալուց հետո կընդունի նվաստացումը»,- եզրակացնում է Մելիհ Աշըքը և հավելում, որ «Ֆրանսիայի Սենատի ընդունած որոշումը որքան Ֆրանսիայի, միևնույն ժամանակ նաև Հայաստանի հաղթանակն է...»։

Aysor.am

Լրատվամիջոցները ուռճացրել են Ուրալում հայերի և կազակների միջև առաջացած հակամարտությունը։ Այդ մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նշել է Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Գերման Անանյանցը։

Հիշեցնենք, որ խոսքը Եկատերենբուրգում, ավելի ստույգ Արտյոմևսկ ոչ մեծ քաղաքում ստեղծված իրադրության մասին է։ Versia.ru-ի տեղեկություններով, հունվարի 31-ին կազակներն իբր հայտարարել են «ատելության օր»՝ խոստանալով մեկընդմիշտ ազատել մայր հողը «նվաճողներից»։ Որոշ տեղեկություններով, կազակների և հայերի հարաբերությունների խզման գործում մեծ դեր են խաղացել տեղի ադրբեջանցիները, ովքեր տնտեսական հակամարտությունների ֆոնի վրա բախումներ են հրահրում հայերի և կազակների միջև։ Այդ կապակցությամբ, հունվարի 18-ին Ռուսաստանի հայերի միությունը որոշում է ընդունել կազակ ատաման Սերգեյ Մադաթովին ուղարկել Ուրալ կազակների հետ անմիջական բանակցություններ սկսելու նպատակով։

Կազակ ատամանի միջամտության կարիքը դեռ չի եղել։ «Սերգեյ Մադաթովը արդեն պատրաստվում էր ուղևորվել, բայց դա հետաձգվել է։ Պարզվել է, որ իրավիճակն ավելի հանգիստ է, քան այդ մասին գրում են լրատվամիջոցները»,- նշել է Գերման Անանյանցը։ Նրա խոսքով, այդ մասին հայտարարել է Մոսկվայի կազակ ատամանը՝ իրավիճակն այս պահին հանգիստ է։

Նշենք, որ հայերի և կազակների միջև լարված հարաբերությունների անմիջական պատճառ են դարձել Արտյեմովսկի քաղաքապետի ընտրությունները։ Հայերը պաշտպանում էին քաղաքի արդեն նախկին ղեկավարի թեկնածությունը, իսկ կազակները՝ նորինը։ Հաղթել է նոր թեկնածուն, որը հանգեցրել է կազակների և հայերի միջև հարաբերությունների սրմանը։

Բուլղարուհի լրագրող, Արցախյան պատերազմի մասին փաստագրական ֆիլմերի հեղինակ Ցվետանա Պասկալևան փետրվարի 16-ին համաշխարհային շրջագայություն է սկսում։ Ինչպես հունվարի 27-ի մամլո ասուլիսում հայտնել է Պասկալևան, շրջագայությունը կսկսվի Բուլղարիայից, այնուհետև կշարունակվի Հունաստանում, Կիպրոսում, Լիբանանում։ Մարտին ծրագրվում է այցելել Փարիզ և Մոսկվա, ամսաթվերը դեռևս ճշտվում են։ Շրջագայության ընթացքում Արցախյան պատերազմի մասին փաստագրական ֆիլմեր կցուցադրվեն (Պասկալևայի «Ղարաբաղի վերքերը» Արցախյան ազատագրական պատերազմի մասին փաստագրական 7 ֆիլմերի շնորհանդեսը կայացել է նախորդ տարվա նոյեմբերին Երևանում)։

Ցվետանա Պասկալևան գտնում է, որ Հայաստանը տեղեկատվական պատերազմում զիջում է Ադրբեջանին։ «Լինելով իրավացի և ունենալով փաստացի ապացույցներ, թե ով է սկսել պատերազմը, ինչպես են անցկացվել ռազմական գործողությունները և ինչով է ամեն ինչ ավարտվել, ունենալով իր իրավացիության պատմական և իրավական հիմնավորումներ, հայկական կողմն ավելի պասիվ է»,- նշել է Պասկալևան։ Միևնույն ժամանակ նա նշել է, որ քաղաքական տարածությունը վակուում չէ, այն զգայուն է ճշմարտության նկատմամբ, որի մասին էլ վկայում է Ֆրանսիայի Սենատի ընդունած նախագիծը, որը քրեականացնում է ցեղասպանությունների ժխտումը։ 

«Ադրեջանը ինչ-որ կեղծիք է հորինում, այն ուռճացնում անհավանական չափերի, կրկնում ամեն օր։ Բնականաբար, այդ ամենօրյա կրկնությունը հասնում է լսարանին, նույնիսկ աշխարհի տարբեր վայրերում։ Քանի որ նրանք այլ տեսանկյուն չգիտեն, բացի այն, ինչն Ադրբեջանն է ներկայացնում, նրանք շատ հնարավոր է և հավատան։ Դրա համար անհրաժեշտ է աշխատել մտածված և հավասարակշիռ»,- նշել է Պասկալևան։

Հայ-վրացական հարաբերություններում կան առավել հրատապ խնդիրներ, քան հայոց լեզվի դասաժամերի քանակը, եկեղեցու հետ կապված և այլ հարցերը։ Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց վրացի քաղաքագետ Սոսո Ցինցաձեն։ Նրա կարծիքով՝ հայ և վրացի ժողովուրդներին, ինչպես նաև Հայաստանին և Վրաստանին ավելի շատ բան է միավորում, քան տարանջատում։

«Հաշվի առնելով իրավիճակը, որում այսօր գտնվում է տարածաշրջանը, հաշվի առնելով աշխարհում գոյություն ունեցող աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրան, չարժե ուշադրությունը կենտրոնացնել այդ հարցերի վրա»,- նշեց նա։

Խոսելով Վրաստանում հայերի վիճակի և հայ համայնքի խնդիրների մասին՝ քաղաքագետը խոստովանեց, որ նման խնդիրներ գոյություն ունեն։ «Այո, այդ խնդիրները կան, սակայն դրանք սոցիալական բնույթ ունեն։ Ջավախքը Վրաստանի ամենահետամնաց շրջաններից է, այնտեղ աշխատատեղերը շատ քիչ են... Այդպես էր դեռ Խորհրդային Միության տարիներին։ Սակայն այսօր 21-րդ դարն է, և այդ հարցերը հարկ է լուծել վրացական իշխանությունների և տեղի բնակչության միջև քաղաքակիրթ երկխոսության միջոցով, համատեղ։ Դա միակ արդյունավետ սցենարն է»,- վստահություն հայտնեց փորձագետը։

Ցինցաձեի կարծիքով՝ Ջավախքի հայերի հիմնական խնդիրներից մեկը վրացերենի չիմացությունն է. «Լեզվի չիմացությունը նրանց առջև փակում է բոլոր դռները, այդ թվում՝ կառավարական կառույցներում ներկայացված լինելու հնարավորությունը։ Իրականում Ջավախքի հայերին հարկավոր է հենց այնտեղ՝ խորհրդարան, նրանք պետք է պատգամավոր ունենան օրենսդիր մարմնում, որպեսզի բարձրացնեն հարցեր, ներկայացնեն տեղի բնակչության շահերը»,- ընդգծեց զրուցակիցը։

Փորձագետն անդրադարձավ նաև հայ և վրաց եկեղեցիների միջև վեճին՝ նշելով, որ դա պետք է լուծեն եկեղեցիները, ոչ թե աշխարհիկ իշխանություններն ու հասարակական շրջանակները։ «Այո, ես ևս մեկ անգամ կրկնում եմ և չեմ հոգնում կրկնելուց՝ կան խնդիրներ, խնդիրներ և դարձյալ խնդիրներ, սակայն դրանք պետք է լուծել, ոչ թե ողբերգականացնել։ Կա՞ն եկեղեցիների հետ կապված խնդիրներ՝ թող հոգևորականները լուծեն, կա՞ն կրթական խնդիրներ, խնդրեմ, թող լուծեն կրթության նախարարները։ Դա ավելի իմաստուն կլինի»,- վստահություն հայտնեց քաղաքագետը։

Ցինցիձեն հատուկ ընդգծեց, որ այն մթնոլորտը, որը հայական ԶԼՄ-ների կողմից ներկայացվում է՝ կապված Վրաստանում հայ համայնքի վիճակի հետ, իրականությանը չի համապատասխանում։ «Վրաց ժողովուրդը բարեկամաբար, եղբայրաբար է վերաբերվում այստեղ բնակվող հայերին, նրանց հավատին, ավանդույթներին»,- եզրափակեց նա։

«Նէ»-ի թղթակիցը Երևանում փորձել է լսել մարդկանց կարծիքը՝ քաղաքական ուժերի դասավորվածության վերաբերյալ։ Առավել հետաքրքիրը Արտակ Ստեփանյան անունով մի քաղաքացու կարծիքն է։ Ահա այն. «Հայաստանում հասարակությունը հիմնականում բաժանված է երեք ստվար մասի։ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի կողմնակիցների մի մասը չի սիրում նրան, բայց կանգնած է նրա կողքին, որովհետև ատում է Ս. Սարգսյանին և Ռ. Քոչարյանին։ 

Սերժ Սարգսյանի կողմնակիցների մի մասը չի սիրում նրան, բայց սատարում է նրան, որովհետև ատում է Լ. Տեր-Պետրոսյանին և Ռ. Քոչարյանին։ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմնակիցների թիվը հակադարձ համեմատական է նրան ատողների թվին։

Կա նաև երրորդ կողմը, որ ատում է բոլոր երեքին։ Այս մարդիկ դեռ ընդգծված Առաջնորդ չունեն։ Եթե ունենան, նրանց են միանալու նաև նախորդ երեքին բոլոր չսիրողները»։ 

Ցորենի շուկայի վերլուծաբանները 2012 թ. գնի էական աճ չեն կանխատեսում։ Հիշեցնենք, որ 2011 թ. սկզբներին ցորենի միջազգային գինը հասավ իր պատմական առավելագույն մակարդակին՝ 327.8 դոլար 1 տոննայի դիմաց։ Սակայն այնուհետ սկսեց նվազել։ Ներկայում ցորենի գինը մոտ 30 %-ով զիջում է 1 տարի առաջվա գներին։

Սպասվում է, որ ցորենի բերքը 2012 թ. կլինի բարձր։ ԱՄՆ գյուղատնտեսության նախարարության (USDA) գնահատականներով՝ ցորենի համաշխարհային արտադրությունը 2011-2012 թթ. կկազմի 683 մլն տոննա՝ 4.6 %-ով ավելի, քան նախորդ տարի։ Համախառն սպառումը, ըստ կանխատեսումների, կաճի 23 մլն տոննայով և կկազմի 679 մլն տոննա։ Այսպիսով՝ ցորենի պաշարները կավելանան 4 մլն տոննայով և կկազմեն 200 մլն տոննա։

Վերջին շաբաթվա ընթացքում ցորենի գները փոքր-ինչ աճել են այն լուրերի պատճառով, որ Ռուսաստանը պետական տուրք է սահմանելու արտահանվող ցորենի վրա։ Սակայն Ռուսաստանի գյուղատնտեսության նախարարությունն առայժմ չի հաստատում այդ տեղեկությունները։

NEWS.am