NewsBook-ի զրուցակիցն է քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանը

- Պարոն Ենոքյան, ի վերջո, ի՞նչ էր նշանակում Պուտինի այն պահանջը, որն ընթերցվեց Նազարբաեւի բերանով՝ Եվրասիական միության անդամ դառնալ առանց ԼՂ-ի։ Ձեր կարծիքով, հակված են մոտ ապագայում Ղարաբաղի հարցի լուծմա՞նը, թե՞ հերթական կոմպրոմիսը ներկայացվեց Սերժ Սարգսյանին։

- Մի քանի շերտ ունի Աստանայում կատարված պատմությունը։ Նախ՝ առանց ԼՂ Եվրասիական միություն մտնելը Ռուսաստանի պահանջն է, ոչ թե Ղազախստանի։ Հատուկ եմ շեշտում՝ Ռուսաստանի, ոչ թե Ղազախստանի։ Եվ հետո, ըստ էության, Պուտինը ներկայացրեց, թե ինչպես է պատկերացնում Ղարաբաղի հարցի լուծումը։

- Ինչպե՞ս է պատկերացնում։

- Ղարաբաղի հարցը Հայաստանի օգտին չի լուծվելու։ Ռուսաստանի գերխնդիրն Ադրբեջանում կամ Լեռնային Ղարաբաղում ռուսական բանակ ունենալն է։ Սա մի կարեւոր առանձնահատկությունն է։ Երկրորդ կարեւոր առանձնահատկությունն այն է, որ Հայաստանին թույլ չեն տալու լինել Մաքսային միության լիիրավ անդամ։ Հայաստանին Մաքսային միությունում կտան որեւէ կարգավիճակ, եւ Ռուսաստանն այդ ընթացքում կփորձի լուծել երկու խնդիր. առաջինը՝ երբ Ռուսաստանը կփորձի ներկայանալ աշխարհին, Հայաստանը կլինի այն երկրների ցուցակում, որոնք Ռուսաստանի հետ են։ Երկրորդ խնդիրը՝ ՌԴ-ն Հայաստանին հետ է պահում եվրոպական ճանապարհից։ Ըստ էության, Պուտինը Հայաստանի համար խաչ է քաշում եվրոպական ճանապարհի՝ միեւնույն ժամանակ թույլ չտալով մոտենալ ռուսական ճանապարհին։

- Երբ ասում ենք, որ Ռուսաստանը ԼՂ հարցը լուծելու է ոչ հօգուտ Հայաստանի, ի՞նչ ենք հասկանում դրա տակ։

- Ռուսաստանը թույլ չի տալու, որ Ղարաբաղը մնա անկախ կամ՝ մաս կազմի Հայաստանին։ Ռուսաստանը Ղարաբաղը կհանձնի Ադրբեջանին։

- Ամբողջությա՞մբ։

- Եթե հնարավոր լինի՝ ամբողջությամբ. մոտեցումն այդպիսին է։ Եվ սա Ռուսաստանը կանի մի առավելության դիմաց՝ որպեսզի Ադրբեջանում տեղադրի ռուսական զորքեր։

- Ադրբեջանը, լինելով Թուրքիայի փոքր եղբայրը, ունենալով կայսերապաշտական այլ նկրտումներ, որքանո՞վ է հակված ՌԴ-ի հետ բարեկամություն անել, թույլ տալ իր տարածքում ռուսական զորքի ներկայությունը։

- Ադրբեջանը Ռուսաստանի հետ բարեկամ լինելու խնդիր չունի։ Հայաստանն էլ, ըստ էության, չունի այդ խնդիրը, բայց չգիտես ինչու՝ իր վրա է վերցնում, թե պետք է անպայման ՌԴ-ի հետ բարեկամ լինի։ Չկա երկրների բարեկամություն։ Կա երկրների միջեւ հարաբերություններ՝ հիմնված փոխադարձ շահի վրա։ Եվ եթե խորը նայենք, կտեսնենք, որ Հայաստանը եւ Ռուսաստանը փոխադարձ շահեր չունեն։

- Իսկ Ադրբեջանը եւ Ռուսաստա՞նը։

- Իսկ Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը բազմաթիվ շահեր ունեն՝ միասնական մաքսային քաղաքականություն, նավթային խողովակների համատեղ կամ կիսովի օգտագործում, ի վերջո, Ադրբեջանի միջոցով Թուրքիայի հետ որոշակի հարաբերությունների զարգացում։

- Եթե լինի այն, ինչ կանխատեսվում է այսօր՝ ԼՂ հարցի լուծում՝ ոչ հօգուտ Հայաստանի, խնդիրը կլուծվի առանց արյուն թափելո՞ւ։ Այսինքն՝ պատերազմական ելք չե՞ք կանխատեսում։

- Ես չեմ բացառում պատերազմը։

Հարցազրույցը՝ Մարինա Բաղդագյուլյանի