Ծաղկաձորում լրագրողների հետ հանդիպմանը Սերժ Սարգսյանը, բացատրելով օգոստոսին Ադրբեջանի սադրանքի նպատակը, ասում էր, թե Բաքուն այդպիսով ցանկանում է միջազգային հանրությանը ցույց տալ, որ պատերազմն ավարտված չէ եւ հակամարտությունը չկարգավորելու դեպքում կարող է բռնկվել ցանկացած պահի:

Իսկ ի՞նչ է ուզում միջազգային հանրությանը ցույց տալ Երեւանը: Ա՞յլ բան: Նույն Ծաղկաձորում, Սերժ Սարգսյանը խոսելով արտագաղթի մասին, ասում է, թե մարդիկ հեռանում են ոչ թե անարդարության կամ օրինության պակասի, այլ Արցախի հարցի չկարգավորվածության պատճառով, այսինքն՝ վախենում են:

Ու էլ ոչինչ չի ասում, կարծես արդարացնելով Արցախի պատճառով գնալը: Ասվածն ասված է, ու երբ չկա շարունակություն, ստացվում է, որ Երեւանն էլ միջազգային հանրությանն ու նաեւ սեփական հասարակությանը ցույց է տալիս այն, ինչ Բաքուն է ուզում: Փաստացի, Հայաստանում «Բաքվի ուզածը» ցույց է տրվում հրադադարից անմիջապես հետո, կարգավորման գործընթացի հենց մեկնարկից:

Դա այն մտայնությունն է, որ ներարկվել կամ ներշնչվել է հանրությանը, որ Հայաստանի զարգացման ու անվտանգության համար անհրաժեշտ է փոխզիջման գնալ ու կարգավորել խնդիրը ադրբեջանական տարածքները վերադարձնելով: Հայաստանը նույնիսկ արտգործնախարար ունեցավ, որն այդ տարածքները օկուպացված համարեց եւ թե ներողություն չխնդրեց, թե հրաժարական չտվեց, Հայաստանը նույնիսկ պաշտպանության նախարար ունեցավ, որը նախագահ դառնալու համար հայտարարեց, թե դեռ պատերազմի ժամանակ է ասել, որ այդ տարածքները ազատագրվում են ոչ թե պահելու, այլ բանակցության ընթացքում վերադարձնելու համար: Այդ պաշտպանության նախարարը թե ներողություն չխնդրեց, թե հրաժարական չտվեց՝ նա դարձավ նախագահ:

Հայաստանի քաղաքական «վերնախավը» հրադադարի հաստատումից ի վեր տարբեր հռետորաբանությամբ փորձել է համոզել, ներշնչել հանրությանը, որ քանի դեռ Արցախի հարցը չի կարգավորվել փոխզիջման հիման վրա, Հայաստանը չի կարող զարգանալ, չի կարող անվտանգ զգալ իրեն, Հայաստանում չի կարող ժողովրդավարություն լինել, չի կարող իրավական պետություն լինել եւ այլն:

Տարբեր հռետորաբանությամբ համոզել են հանրությանը, որ իր բոլոր խնդիրների գլխավոր պատճառը Արցախն է: Ու ձեւավորել են հանրային համատարած մի գիտակցություն, որ Արցախի խնդրից ազատվելով, կազատվենք բոլոր խնդիրներից ու կդառնանք գերժամանակակից, գերօրինական ու գերարդիական մի պետություն:

Հայաստանում չի եղել քիչ թե շատ նշանակալի քաղաքական մի ուժ, որը հասարակությանը կներկայացներ իրավիճակի այլ մեկնություն, որը հասարակությանը կփորձեր առանց ռազմա-հայրենասիրական պաթոսի, սթափ եւ պրագմատիկ բացատրել, որ չի կարող որեւէ ժողովուրդ եւ միջազգային իրավունքի որեւէ սուբյեկտ անվտանգ եւ հաջող զարգանալ, եթե այդ զարգացումը հիմնելու է իր թանկ ռեսուրսների գնով ձեռք բերած հաղթանակի, ընդ որում համաշխարհային մասշտաբով լեգիտիմ հաղթանակի մի կարեւոր մասը հանձնելու վրա:

Իսկ Հայաստանի ու Արցախի հաղթանակը եղել է լեգիտիմ, որովհետեւ այն տեղավորվել է համաշխարհային առաջատար քաղաքակրթության զարգացման միտումներին համահունչ, ունեցել է դրան ներդաշնակ արժեհամակարգային հենք:

Խնդիրները առաջացել են ոչ թե Արցախի խնդրի չկարգավորվածությունից, այլ այն պահից, երբ այդ հաղթանակի տակից Հայաստանի «վերնախավերը» սկսել են քանդել այդ քաղաքակրթական եւ արժեհամակարգային հենքը, երբ կտրել են ներդաշնակությունը համաշխարհային առաջատար քաղաքակրթական միտումների հետ, երբ ընդհատվել է համահունչ քայլքը, երբ Հայաստանում խաղաղությունը հանձնվել է մի քանի ռազմաֆեոդալի, երբ իշխանությունը սկսել է ընտրություն կեղծել թաղային խուժանի ու խաժամուժի օգնությամբ՝ ընտրության տնտեսական արդյունքը կիսելով դրա հետ, երբ հաջորդ իշխանությունն այդ խաժամուժի կարգավիճակն էլ ավելի է բարձրացրել՝ կիսելով դրա հետ ընտրության նաեւ քաղաքական արդյունքը:

Դրանից են առաջացել խնդիրները թե Հայաստանի, թե Արցախի համար, որովհետեւ երբ հաղթանակը զրկվում է քաղաքակրթական հենքից, այն կորցնում է իր համաշխարհային, միջազգային լեգիտիմությունը: Իսկ դրանից էլ սկսում են խնդիրները այն կրողների համար, ու հաղթանակը ռեսուրսից դառնում է բեռ:

Իսկ այդ ժամանակ արդեն, կհանձնվի մի մասը, թե ամբողջը, միեւնույն է՝ որեւէ խնդիր չի լուծվի: Ավելին, պարզապես կահագնանան մարտահրավերները, որովհետեւ ոչ միայն քաղաքակրթական հենքից կտրված հաղթանակն է զրկվում միջազգային լեգիտիմությունից, այլ նաեւ հաղթողը:

Այսինքն, միայն հաղթանակը դեն նետելն արդեն չի օգնում: Դա ընդամենը դառնում է խարան, նշան, թե ումից է հնարավոր անխնա պատասխան պահանջել տարբեր այլ խնդիրների համար:

ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
Lragir.am