ՈՒՍՈՒՑԻՉ. ՊԱՏՎԱԲԵՐ ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

Աշխարհի խոշոր շատ մտածողներ ուսուցչին համեմատել են մարդկությանը կյանք պարգևող արևի և մոր հետ: Դա ճիշտ է: Ուսուցիչն իր գիտելիքները, փորձը, հոգու ամբողջ ջերմությունը, առողջությունն ու  էներգիան անմնացորդ կերպով նվիրաբերում է մատաղ սերնդի կրթության և դաստիարակության դժվար, պատասխանատու գործին:

Ուսուցիչների համառ, հաստատակամ ամենօրյա քրտնաջան աշխատանքի շնորհիվ են աշակերտները ձեռք բերում հմտություններ, կարողություններ, կոփվում և նախապատրաստվում ապագա գործողություններին, կյանք մտնում:

Հայ ուսուցիչը միշտ էլ եղել է հարգանքի ու պատկառանքի առարկա, անառարկելի հեղինակություն: Ընդամենը երեկ՝ խորհրդային իշխանության օրոք ինչպե՞ս էր ապրում, ինչպիսի՞ պատիվ, վաստակ և հեղինակություն ուներ հայ ուսուցիչը: Լավ էր վաստակում, ապրում էր ոչ փայլուն, բայց բարեկեցիկ կյանքով, օգտվում արտոնություններից՝ գյուղական վայրերում ձրի ստանում էր վառելափայտ, էլեկտրաէներգիայի վարձը պետությունն իր վրա էր վերցրել...

Ուսուցիչները մշտապես գտնվում էին պետության ուշադրության կենտրոնում, որը խրախուսում էր նրանց դժվար, բայց պատվաբեր աշխատանքը:

Լավագույն ուսուցիչները պարգևատրվում էին մեդալներով, շքանշաններով, արժանանում դրամական պարգևների: Հանդիսավորությամբ նշվում էին վաստակաշատ մանկավարժների հոբելյանները: Ուսուցիչները հասարակության մեջ հեղինակություններ էին: Նրանց արտահայտած կարծիքի հետ հաշվի էին նստում անխտիր բոլորը: Ուրախության և տխրության սեղանների ղեկավարումը սովորաբար նրանց էր վստահվում:

Ինչո՞ւ այդքան շատ օրինակ բերեցի խորհրդային ժամանակներից։ Ցույց տալու համար, որ այդ տոտալիտար համակարգում անգամ մենք ունեցել ենք զարգացած ու ընդօրինակելի կրթական համակարգ։

Այսօր ինչպե՞ս է սնվում և հագնվում հայ ուսուցիչը, արդյո՞ք նա կարողանում է տարին մեկ ձրի հանգստանալ որևէ առողջարանում: Ունի՞ արտասահմանյան մակնիշի սեփական ավտոմեքենա, թանկարժեք բջջային հեռախոս ու համակարգիչ, ինչպես նրա աշակերտների մեծ մասը: Էլ չեմ խոսում թոշակի անցած ուսուցչի նվազագույն, չնչին նպաստի մասին, որը հազիվ է հերիքում կոմունալ ծառայությունների և հեռախոսի վարձը մուծելու համար:

Խորհրդային կարգերի օրոք միջին խավի լիիրավ անդամներից մեկը համարվող ուսուցիչն այսօր ոչ իր մեղքով լրացրել է միջինից ցածր եկամուտ ունեցողների բանակը, դարձել նրա անբաժան մասը:

 Ուսուցչի անբավարար ապրելակերպը, արտոնություններից չօգտվելը, ծանր ու դժվար աշխատանքը ըստ արժանվույն չգնահատելը հասարակության մեջ առաջ է բերել նրա խաղացած դերի նկատմամբ քամահրանք, հեղինակության կորուստ:

Հանուն ճշմարտության ասենք, որ ուսուցիչների հեղինակության անկման այլ պատճառներ էլ կան: Ռուսական կրթությամբ մեր լեզվին ոչ լրիվությամբ տիրապետած, նրա նրբություններին անհաղորդակից որոշ մարդիկ ոչ գեղեցիկ, չհղկված, խոցելի հայերենով մասնագիտական դասեր են անցկացնում հայկական դպրոցներում: Դիպլոմ ունեցող, բայց փորձ և հիմնավոր կրթություն, խոր գիտելիքներ չունեցող ցանկացած մարդ մեզ մոտ կարող է կարգվել ուսուցիչ կամ դասախոս՝ մոռանալով, որ աշխատանքը, մասնագիտությունը հոբի չէ, այլ կոչում:

Հայկական դպրոցներում ունենք ռուսական կրթությամբ տնօրեններ, որոնք անտեղյակ են հայկական նյութական և հոգևոր մշակույթի գանձերին, ինչպես հարկն է չեն յուրացրել մեր լեզուն...

Անկախ պետականության պայմաններում հասարակության մեջ  գլխավոր դերակատարությունը պետք է կատարի ուսուցիչը, որովհետև սերունդների ճակատագիրը գտնվում է նրա՛ ձեռքերում: Ուսուցչի կատարած գործը նման է ձուլողի աշխատանքին: Նրա միայն բարձրորակ «ձուլվածքն» է կարող տալ հիանալի արդյունք՝ առողջ, ուժեղ, զարգացած և արժանի հերթափոխ: Դրանից էլ կշահի ամբողջ հասարակությունը:

Մեր հասարակությունն էլ իր հերթին միշտ պետք է հարգի, սիրի, պահպանի, պաշտպանի, նաև երեխայի պես խնամի ուսուցչին, բոլոր գործերում, հարցերում նեցուկ, սատար կանգնի նրան:

Ռ. ԲԱԲԱՋԱՆՅԱՆ