Հունիս 12-ին Կալիֆորնիայում Գեոպոլիտիկ եւ գեոէկոնոմիկ ակումբի հովանավորությամբ տեղի ունեցավ հուշ-երեկո՝ նվիրված Արցախի Շահումյանի շրջանի օկուպացմանը։ Հիմնականում ներկա էին արցախյան ազատամարտի մասնակիցներ եւ վետերաններ, որոնք ճակատագրի բերումով հայտնվել են Միացյալ Նահանգներում։ Հայության համար այդ ողբերգական օրվա հետ կապված հիշվեցին ինչպես ասում են «առաջին ձեռքից» մանրամասն տեղեկություններ։

Մասնավորապես հիշվեցին բավական ոչ ստանդարտ իրադարձություններ այդ օրերի հետ կապված, որոնք տեղի ունեցան Շահումյանի բռնագրավման նախաշեմին, նաեւ մարդիկ՝ որոնք ուղղակի կամ անուղղակի կապված էին այդ դեպքերի հետ։
Արցախյան ազատամարտի դժոխքով անցած Հայաստանի ազատամարտիկները սուր քննադատեցին 22-ամյա իրական փաստերի համառ լռությունը։ Այս 22 տարիներին տարբեր տեսակի մարդիկ, բայց միեւնույն անաստված արժեհամակարգի, հայտնվելով Հայաստանի իշխանության մեջ, ի վնաս ՀՀ ազգային շահերի, իրենց ծախվածների ձեռքով խեղաթյուրում են պատմությունը՝ չփչացնելու համար ռուսների տոնը։

Ինչպես հայտնի է հենց հունիսի 12-ին է Ռուսաստանի Դաշնությունը նշում որպես անկախության օր եւ հենց այդ օրն է համարվում Շահումյանի շրջանի օկուպացման օրը։

Իսկ այն, որ մեր օրերին կենդանի դեսանտային զորքերի հրամանատար եւ Ռուսաստանի Դաշնության հերոս, գեներալ Շամանովը 22 տարի առաջ աչք փակելու համար համարվում էր սովորական վարձկան, իրեն վստահված 328-րդ պարաշուտա-դեսանտային գնդով, թեւի տակ ունենալով եղբայր-զինակիցներին Շամիլ Բասաեւի գլխավորությամբ, ունեցել է ուղղակի մասնակցություն հայկական հողերի բռնագրավման եւ քաղաքացիական բնակչության հայաթափման հարցում, համարվում է տաբու։

Սա չի տեղավորվում «դաշնակից» հարաբերությունների ընդհանուր պատկերում։
Այսօր, երբ Նախիջեւանում կանգնած ռուսական արդիական «Սմերչի» քսուքի հոտն է  զգացվում Երեւանում, հունիսի 12-ի ողջ ողբերգական արժեւորումը  հայ ժողովրդի համար ստանում է հատուկ իմաստավորում։